Podłoże skalne na Grenlandii podnosi się wraz z topnieniem lodów
Grenlandia zaczyna się ponownie zazieleniać - jak wskazują wyniki nowych badań międzynarodowych. Rok 2010 był gorący i wywołał na południu Grenlandii przyspieszenie utraty lodu o 100 mld ton. Wyniki badań ujawniają również, że duże połacie podłoża skalnego wyspy wypiętrzyły się w tym okresie o kolejną ćwierć cala. Lód przyciska podłoże skalne i wraz z topnieniem lodu skaliste wybrzeże unosi się. Naukowcy z Danii, Luksemburga i USA zmierzyli naturalną reakcję podłoża skalnego wyspy na zmniejszające się obciążenie lodem. Wykorzystali sieć niemal 50 stacji GPS (Global Positioning System) rozmieszczonych na całym wybrzeżu Grenlandii do pozyskania danych potrzebnych w projekcie GNET (Grenlandzka sieć GPS). Kierownik projektu, profesor Michael Bevis z Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Stanowego Ohio w USA, powiedział, że pokrywa lodowa Grenlandii topnieje z roku na rok, co umożliwia coraz większe podnoszenie się podłoża skalnego. Według naukowców wiele stacji GPS na Grenlandii wykrywa każdego roku podnoszenie się skalistego wybrzeża o 15 mm i więcej. Ubiegłoroczny wzrost temperatury spowodował podniesienie się podłoża skalnego na wielu stanowiskach aż o 20 mm. Zwracając się do uczestników niedawnego spotkania Amerykańskiej Unii Geofizycznej w San Francisco, profesor Bevis powiedział: "Fale dodatkowego topnienia i wypiętrzania implikują, że będziemy świadkami fal zwiększonego podnoszenia się poziomu mórz. Proces ten nie przebiega tak naprawdę w sposób ciągły." Profesor Bevis wraz z kolegami wykorzystał naturalną fleksurę podłoża skalnego wyspy do pomiaru obciążenia pokrywą lodową. Dodał, że nieprawidłowe wyniesienie wykryte w ramach projektu GNET w 2010 r. spowodowane było zjawiskiem nieprawidłowej utraty lody w tamtym roku. "Anomalia" to liczba dodatkowych dni topnienia. "Tak naprawdę nie ma innego wytłumaczenia" - stwierdza profesor Bevis. "Anomalia wyniesienia koreluje z mapami anomalii dni topnienia w 2010 r. W miejscach, gdzie było wiele dodatkowych dni topnienia w 2010 r. anomalia wyniesienia jest wyższa." Pomiary pomogły zespołowi ustalić, że wraz z topnieniem lodu skaliste wybrzeże podnosi się jeszcze bardziej. Naukowcy stwierdzili, że wielkość wypiętrzenia była różna w każdej stacji GPS ze względu na to, że są położone blisko obszarów największej utraty lodu. Dane pokazały, że stacje na południu Grenlandii, usytuowane bardzo blisko stref dużej utraty lodu, podniosły się aż o 20 mm w ciągu 5-miesięcznego okresu. Stacje znajdujące się daleko podniosły się o co najmniej 5 mm w okresie topnienia w 2010 r. Warto dodać, że stacje położone na północy Grenlandii niemal nie poruszyły się. W ramach projektu GNET w latach 2007 - 2009 zainstalowano stacje GPS w podłożu skalnym, przede wszystkim na skalistym wybrzeżu wokół obrzeży pokrywy lodowej. Według naukowców projekt GNET oraz powiązana z nim sieć stacji GPS na świecie może wyposażyć badaczy w środki do pomiaru utraty lodu po wycofaniu satelitów GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) w 2015 r. Wkład w badania wnieśli naukowcy z Politechniki Duńskiej w Kopenhadze, Instytutu Badań Kosmicznych w Danii, Uniwersytetu Luksemburskiego i Uniwersytetu Colorado.Więcej informacji: GNET: http://www.polenet.org/projects/GNET/index.php Uniwersytet Stanowy Ohio: http://www.osu.edu/
Kraje
Dania, Luksemburg, Stany Zjednoczone