Naukowcy znajdują rozwiązanie problemu ptasich kolizji powietrznych
Zdarzyło Ci się kiedyś usłyszeć głuche pacnięcie w okno, a po nim zobaczyć, jak jakiś nieszczęsny ptak odlatuje ogłuszony? Badanie opublikowane w magazynie Ibis - International Journal of Avian Science - rzuciło nowe światło na to, dlaczego niektórym gatunkom ptaków zdarza się wpadać na duże obiekty wzniesione przez człowieka, czego z naszego punktu widzenia można by uniknąć. Naukowcy wierzą, że wyniki ich badań przyczynią się do ocalenia pewnych gatunków, których przetrwanie zagrożone jest niezdolnością unikania kolizji. "Z perspektywy człowieka wydaje się bardzo dziwne, że ptaki często zderzają się z dużymi obiektami, zupełnie jakby ich nie widziały", skomentował profesor Graham Martin z Uniwersytetu Birmingham w Zjednoczonym Królestwie. Profesor wyjaśnił, iż powszechnie utrzymuje się, że ptaki podczas lotu polegają głównie na zmyśle wzroku, co odzwierciedla choćby angielskie powiedzenie: "ptak to skrzydło prowadzone przez oko", jednak zaznaczył, że "ptaki żyją w innym wizualnym świecie niż ludzie". Aby lepiej zrozumieć sposób postrzegania świata przez ptaki, profesor Martin zwrócił się ku ekologii sensorycznej, dziedzinie zajmującej się badaniem wpływu informacji sensorycznych na zachowania zwierząt oraz interakcji zwierząt z otoczeniem. "Dawniej wielu proponowało rozwiązania problemu ptasich kolizji jedynie z punktu widzenia człowieka", powiedział profesor Martin. "Krótko mówiąc, należało znaleźć rozwiązanie problemu ptasich zderzeń, czyniąc zauważalne zagrożenie bardziej widocznym dla ludzi, nie dla ptaków". Jego badanie ujawniło, że istnieje subtelny zbiór wzajemnych relacji pomiędzy ptasim wzrokiem, interpretacją informacji czuciowych oraz zachowaniem się podczas lotu na otwartej przestrzeni. "Podczas lotu ptaki mogą odwracać głowę, by spojrzeć w dół, albo stereoskopowo, albo boczną częścią pola widzenia", wyjaśnił profesor Martin. "Takie zachowanie powoduje, że niektóre gatunki mają tymczasowo ograniczone widzenie w kierunku lotu". Profesor Martin zbadał także, jak widzenie frontalne u ptaków dostrojone jest do wykrywania ruchu, a nie szczegółów przestrzennych. Podczas polowania wykrywanie ruchu może być ważniejsze niż patrzenie prosto w otwartą przestrzeń. Ponadto ptaki mają ograniczony zakres szybkości lotu; niektóre z nich po prostu nie mogą latać wolno, co utrudnia dostosowanie prędkości odbieranych informacji przy ograniczonej widoczności, np. z powodu deszczu, mgły czy zmroku. Problem ptasich kolizji to ważna kwestia dla działaczy na rzecz ochrony przyrody. Badania wskazują, że śmiertelność ptaków spowodowana przez zderzenia z obiektami będącymi dziełem człowieka - od biurowców po linie wysokiego napięcia i turbiny wiatrowe - to największa na świecie, choć niezamierzona, przyczyna śmierci ptactwa. W rzeczywistości zderzenia z dużymi i widocznymi obiektami mogą nawet zagrozić istnieniu zagrożonych gatunków. W Europie naukowcy szacują, że na przestrzeni 16 lat corocznie ginęło 25% młodych oraz 6% dorosłych osobników bociana białego (Ciconia ciconia) w wyniku kolizji z liniami wysokiego napięcia i porażenia prądem. "Wyposażeni w wiedzę w zakresie ptasiej percepcji możemy lepiej rozważać rozwiązania problemów kolizji", twierdzi profesor Martin. Zgodził się on, że "być może konieczne będzie tworzenie rozwiązań dla każdego gatunku indywidualnie, a w przypadkach, gdzie liczba zderzeń jest duża, od uwidocznienia zagrożeń skuteczniejsze może być wpłynięcie na zmianę kierunku lotu ptaków". Profesor podsumował, że chociaż "ludzka perspektywa zapewnia tylko jeden sposób doceniania i rozumienia świata [...] różnica między wzrokiem ptasim a ludzkim jest taka, że ludzkie postrzeganie problemu ptasich kolizji jest w dużym stopniu mylące".Więcej informacji: Ibis - the International Journal of Avian Science: http://onlinelibrary.wiley.com/journal/10.1111/(ISSN)1474-919X University of Birmingham Centre for Ornithology http://www.ornithology.bham.ac.uk/index.shtml
Kraje
Zjednoczone Królestwo