Skip to main content
European Commission logo print header

Article Category

Wiadomości
Zawartość zarchiwizowana w dniu 2023-03-02

Article available in the following languages:

Nowe drzewo genealogiczne rzuca światło na pochodzenie gatunków z gorącego punktu

Nowe drzewo genealogiczne protea (nazwa polska nieustalona, powszechnie zwane sugarbushes) pokazuje, że nowe gatunki tych drzew pojawiają się trzy razy szybciej w gorących punktach bioróżnorodności Australii i Południowej Afryki niż w pozostałych częściach świata. Wyniki bad...

Nowe drzewo genealogiczne protea (nazwa polska nieustalona, powszechnie zwane sugarbushes) pokazuje, że nowe gatunki tych drzew pojawiają się trzy razy szybciej w gorących punktach bioróżnorodności Australii i Południowej Afryki niż w pozostałych częściach świata. Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie internetowym Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) rzucają nowe światło na ewolucyjne pochodzenie gorących punktów bioróżnorodności i mogą pomóc w udoskonaleniu naszych wysiłków zmierzających do ochrony obszarów obfitujących w gatunki, z których wiele znajduje się pod nasiloną presją antropogeniczną. Badania zostały w części sfinansowane ze środków unijnych w ramach międzynarodowych stypendiów naukowych Marie Curie HOTMED (Ewolucyjne pochodzenie gorących punktów bioróżnorodności o klimacie śródziemnomorskim), które z kolei są finansowane z Szóstego Programu Ramowego (6PR). Badane regiony to Cape Floristic w Aryce Południowej i Południowo-Zachodnia Australia - dwa spośród pięciu regionów na świecie o klimacie śródziemnomorskim; pozostałe trzy znajdują się w Chile, Kalifornii oraz w basenie Morza Śródziemnego. Regiony te są jednymi z najbardziej obfitujących w gatunki na Ziemi i dlatego mówi się o nich jako o "gorących punktach bioróżnorodności". Jednakże do tej pory przyczyna bogactwa gatunkowego tych regionów pozostawała tajemnicą. Region Cape Floristic i Południowo-Zachodnia Australia charakteryzują się wysokim poziomem endemizmu (tj. wiele znajdujących się tam gatunków żyje tylko w tych regionach), glebami ubogimi w składniki odżywcze i częstymi pożarami. W obydwu regionach licznie występują również gatunki protea. Na Ziemi występuje około 2.000 gatunków protea, z których większość zidentyfikowano na południowej półkuli, głównie w Południowej Afryce i Australii. Rośliny prezentują szeroki wachlarz kształtów i rozmiarów, od niskopiennych krzewów do 35-metrowych drzew. Mają łykowate liście i zebrane w kielichy kwiaty o jaskrawych barwach. Protea znaleźć można także w godle Republiki Południowej Afryki. Prowadzący badania zespół naukowców opracował ewolucyjne "drzewo genealogiczne" wszystkich gatunków protea na świecie. Genealogia wykazuje, że protea występujące w dwóch badanych regionach ewoluują niemal trzy razy szybciej niż protea w innych miejscach na świecie. Co więcej, rozkwit gatunków miał miejsce w ciągu ostatnich 10-20 milionów lat, po okresie zmiany klimatu, który spowodował, że zarówno region przylądkowy Afryki Południowej jak i Południowo-Zachodnia Australia stały cieplejsze, bardziej suche i bardziej podatne na pożary. Wiadomo, że protea są odporne na susze i szybko odbudowują się po pożarze. Wraz ze zmianami klimatu gatunki, które nie mogły się przystosować do nowych warunków wymierały, podczas gdy protea rozkwitały i różnicowały się, bowiem miały mniejszą konkurencję ze strony innych roślin. "Coś szczególnego dzieje się w tych regionach: nowe gatunki protea pojawiają się wyraźnie szybciej niż gdzie indziej i podejrzewamy, że to samo może się dziać z innymi gatunkami roślin" - zauważył dr Vincent Savolainen z Imperial College w Londynie, Wielka Brytania, i Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew. "Badania dowodzą, że obfitość różnych typów protea w tych dwóch regionach nie wynika po prostu z normalnego tempa dywersyfikacji gatunków, zachodzącego w dłuższych okresach czasu. To pierwszy krok na drodze do zrozumienia, dlaczego pewne regiony planety o klimacie zbliżonym do śródziemnomorskiego stały się gorącymi punktami bioróżnorodności obfitującymi w gatunki. Lepsze zrozumienie ewolucyjnej historii tych gorących punktów jest istotne, ponieważ może się przyczynić do podniesienia skuteczności starań w zakresie ochrony środowiska" - podsumował.

Kraje

Australia, Republika Południowej Afryki

Powiązane artykuły