Badania Komisji uwypuklają brak równouprawnienia płci w edukacji

Większość krajów europejskich dysponuje polityką zwalczania nierówności płci w edukacji, niemniej opublikowane wyniki badań Komisji Europejskiej pokazują, że w UE nadal utrzymują się różnice płciowe pod względem kierunków studiów wybieranych przez kobiety i mężczyzn oraz wynik...

Większość krajów europejskich dysponuje polityką zwalczania nierówności płci w edukacji, niemniej opublikowane wyniki badań Komisji Europejskiej pokazują, że w UE nadal utrzymują się różnice płciowe pod względem kierunków studiów wybieranych przez kobiety i mężczyzn oraz wyników uzyskiwanych przez studentów w czasie nauki. Badania oparły się na pracach przeprowadzonych przez sieć Eurydice (Informacje na temat systemów i strategii edukacyjnych w Europie), w ramach której zebrano i przeanalizowano dane na temat systemów edukacyjnych w 29 krajach, a mianowicie we wszystkich 27 unijnych państwach członkowskich poza Bułgarią oraz w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii.

Poza kilkoma wyjątkami wszystkie kraje europejskie dysponują polityką równości płci w edukacji lub przewidują jej wprowadzenie. Strategie obok zakwestionowania tradycyjnych ról płciowych i stereotypów mają na celu zwiększenie reprezentacji kobiet w organach decyzyjnych, przeciwdziałanie schematom osiągnięć determinowanym płcią i zwalczanie opartego na płci prześladowania w szkołach.

Jednakże wyniki badań wskazują, że dodatkowe wsparcie ze strony UE mogłoby zniwelować rozbieżności - dziewczynki uzyskują zwykle lepsze oceny i wyższe wskaźniki na egzaminach końcowych od chłopców, wśród których z kolei istnieje większe prawdopodobieństwo porzucenia szkoły lub powtarzania roku szkolnego. Istnieje również większe prawdopodobieństwo, że chłopcy będą sobie gorzej radzić z czytaniem, podczas gdy dziewczynki będą słabsze w matematyce.

Szkoły w Europie "na dzień dzisiejszy są dalekie od wykorzystywania wszystkich możliwych środków wykorzeniania tradycyjnych ról płciowych" - jak pokazują wyniki badań. "To czym chłopcy i dziewczynki mogą i powinni się zajmować w swoim przyszłym życiu zawodowym (i osobistym) nadal w znacznej mierze kształtowane jest przez tradycyjne pojęcia ról płciowych."

Androulla Vassiliou, Europejska Komisarz ds. Edukacji, zgodziła się, że zmiany w społeczeństwie i edukacji, jakie zaszły w ostatnich dekadach oznaczają, że polityka równości płci powinna ewoluować w podobny sposób.

"Powiązanie między płcią a poziomem wykształcenia uległo znacznej zmianie w ciągu ostatnich 50 lat i różnice przybierają teraz znacznie bardziej złożoną postać" - wskazuje Komisarz Vassiliou. "Personel szkół to w przytłaczającej większości kobiety, ale systemy szkolnictwa są zarządzane przez mężczyzn. Większość absolwentów to dziewczynki, a większość niekończąca szkoły to chłopcy. Musimy oprzeć politykę równości płci na tych realiach."

W toku badań stwierdzono rzeczywiście, że zaledwie kilka krajów w ramach priorytetów polityki zajmuje się problemem osiągania przez chłopców wyników poniżej ich możliwości i podobnie tylko niektóre kraje dysponują specjalnymi programami poprawy umiejętności czytania wśród chłopców oraz poprawy wyników dziewczynek w matematyce i naukach ścisłych. Naukowcy podkreślili również, że rzadkie są w UE inicjatywy rządowe mające na celu informowanie rodziców o zagadnieniach związanych z nierównością płci i angażujące ich w większym stopniu w promowanie równości płci w edukacji.

Dodali, że "status socjoekonomiczny pozostaje najważniejszym czynnikiem wyjaśniającym osiągnięcia ucznia, zatem istotne jest uwzględnianie środowiska rodzinnego obok płci przy pomaganiu dzieciom, które osiągają wyniki poniżej swoich możliwości".

Zasadniczo wyniki badań pokazały, że istnieje tendencja poświęcania dziewczynkom więcej uwagi niż chłopcom, zwłaszcza w przypadku kształcenia zawodowego. "Mimo iż interesujące, pojedyncze inicjatywy i projekty istnieją, brakuje ogólnych strategii krajowych zwalczania stereotypów płciowych w wyborze kariery oraz inicjatyw ukierunkowanych na chłopców" - wskazują wyniki badań.

Doradztwo zawodowe uwzględniające kwestie płci, dostępne obecnie w zaledwie połowie krajów europejskich, jest częściej ukierunkowane na dziewczynki niż na chłopców i zwykle dąży do zachęcania dziewczynek do wybierania kariery w technologii i naukach przyrodniczych. Podobnie około dwóch trzecich państw unijnych dysponuje polityką równości płci w szkolnictwie wyższym, ale niemal wszystkie te polityki i projekty stawiają sobie za cel kobiety - według naukowców.

Polityki ukierunkowane na usuwanie nierówności płci w szkolnictwie wyższym zwykle stawiają sobie za cel kobiety, aby zwiększyć ich liczbę w dziedzinach technicznych i w nauce oraz ich obecność pośród kadry pedagogicznej. Fakt, że proporcja kobiet w kadrze pedagogicznej instytucji szkolnictwa wyższego spada wraz z każdym szczeblem kariery akademickiej skłonił około jedną trzecią krajów do wdrożenia polityki zajmującej się tym problemem - odnotowano w raporcie z badań.