Publikacje open source wspierają realizację celów Agendy Cyfrowej Jednym z pozytywnych aspektów innowacyjnego potencjału Internetu do wprowadzania szybkich zmian jest zapoczątkowanie publikacji w systemie otwartego dostępu, które zyskały ważną pozycję w ciągu ostatniej dekady. Wiodącą rolę odgrywa tutaj organizacja non-profit Creative Common... Jednym z pozytywnych aspektów innowacyjnego potencjału Internetu do wprowadzania szybkich zmian jest zapoczątkowanie publikacji w systemie otwartego dostępu, które zyskały ważną pozycję w ciągu ostatniej dekady. Wiodącą rolę odgrywa tutaj organizacja non-profit Creative Commons, która właśnie wydała nową książkę ukazującą sposób, w jaki prawa autorskie, wymienianie się treściami i współpraca mogą przełożyć się na innowacyjność w epoce cyfrowej. W zgodzie ze strategią Komisji Europejskiej opisaną w Agendzie Cyfrowej, która ma na celu zapewnienie jak najszybszego Internetu, aby pobudzać wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy oraz zapewnić wszystkim obywatelom dostęp do potrzebnych im treści i usług, projekt Creative Commons wywarł bezpośredni wpływ na badania naukowe finansowane ze środków unijnych. Creative Commons to organizacja non-profit zajmująca się ramowym zarysem praw autorskich i ogólnoświatowym standardem udzielania licencji, który zaspokoi potrzeby twórców, przedsiębiorstw i użytkowników Internetu. Swoją działalność rozpoczęła od udzielania licencji na wymianę treści, począwszy od muzyki i zdjęć po wyniki badań naukowych. Serwis CORDIS News przeprowadził rozmowę z Markiem Pattersonem, Dyrektorem Wydawniczym w europejskim oddziale czasopisma Public Library of Science (PLoS), na temat korzyści, jakie Creative Commons zapewnia pod kątem innowacyjności w europejskich badaniach naukowych. Jak mówi p. Patterson: "Licencje Creative Commons nadal będą odgrywać kluczową rolę w otwartym dostępie do wyników badań naukowych ze względu na swoje solidne podwaliny prawne. Licencja typu Uznanie autorstwa Creative Commons w szczególności staje się normą publikacji w otwartym dostępie. Licencja ta wyraźne wskazuje, że utwór może zostać ponownie wykorzystany do każdego uzasadnionego celu, komercyjnego lub niekomercyjnego, bez pozwolenia, maksymalizując w ten sposób jego potencjalne oddziaływanie. Otwarty dostęp jest coraz powszechniej uznawany za siłę napędową innowacyjności i rozwoju gospodarczego i z tego właśnie powodu tak istotne jest, by wyniki wszystkich badań naukowych finansowanych ze środków publicznych były udostępniane bez jakichkolwiek ograniczeń dostępu czy możliwości ponownego wykorzystania." Komisja Europejska wprowadziła w 2008 r. pilotażowy mandat otwartego dostępu, ustalający publikację w otwartym dostępie wyników badań naukowych - finansowanych ze środków unijnych - w niektórych dziedzinach. Komisarz ds. Agendy Cyfrowej Neelie Kroes oświadczyła niedawno, że ta strategia pilotażowa zostanie niedługo rozszerzona na wszystkie badania naukowe finansowane ze środków unijnych. Dwa projekty dofinansowane z budżetu Siódmego Programu Ramowego (7PR) również posunęły naprzód działania zmierzające do otwartego dostępu do unijnych badań naukowych. Projekt SOAP (Badania nad publikacjami w otwartym dostępie) w ramach tematu "Nauka w społeczeństwie" 7PR, jak i projekt OpenAIRE (Infrastruktura otwartego dostępu do badań naukowych w Europie) w ramach tematu "Infrastruktury badawcze" 7PR, poświęcone były analizie budowania systemu otwartego dostępu do unijnych badań naukowych. Konsorcjum SOAP, złożone z przedstawicieli świata wydawniczego, instytucji finansujących i szerokiego spektrum dyscyplin badawczych, poddało analizie pojawiające się modele biznesowego otwartego dostępu, które opracowano w wyniku przejścia z dokumentów drukowanych na cyfrowe. Pozyskane w ten sposób informacje na temat zagrożeń, możliwości i podstawowych wymogów płynnego przejścia do publikacji w otwartym dostępie zostały następnie przedstawione Komisji Europejskiej i wszystkim pozostałym interesariuszom. Projekt OpenAIRE, który będzie realizowany do 2012 r., koncentruje się na specyficznej infrastrukturze, jaka jest potrzebna do wymiany treści i stawia sobie za cel zbudowanie portalu funkcjonującego jako składnica wszystkiego tego, co wiąże się z 7PR, od zaproszeń, przez projekty, po opublikowane artykuły. Nowa książka pt. "The Power of Open" zawiera wiele przykładów projektów i konkretnych osób z całego świata, których wyniki prac zostały przedstawione szerokiej publiczności dzięki Creative Commons. Na przykład DJ Vadim, rosyjski DJ hip-hopowy wychowany w Londynie, wykorzystuje ccMixter, społecznościowy portal remiksów, za pośrednictwem którego umożliwia innym producentom pobieranie swoich utworów objętych licencją Creative Commons i samodzielne ich remiksowanie. Human Rights Watch, światowa organizacja pozarządowa (NGO) walcząca o prawa człowieka od lat 80. XX w. wykorzystuje licencję BY-NC-ND Creative Commons do publikowania swoich raportów. Zasady tej licencji przewidują, że inne osoby mogą pobierać opublikowaną pracę pod warunkiem uznania autorstwa. Licencja ogranicza jednak jakikolwiek zmiany w treści, czy korzystanie w celach komercyjnych. I na tym właśnie polega zaleta Creative Commons, że istnieje więcej niż jeden typ licencji. Dostępnych jest kilka różnych typów z odmiennymi ograniczeniami w zależności od tego, czy treść ma być wykorzystywana do celów komercyjnych czy niekomercyjnych. Licencje Creative Commons zapewniają każdemu, począwszy od indywidualnych twórców po duże przedsiębiorstwa czy instytucje, prosty, znormalizowany sposób udzielania pozwoleń na korzystanie z praw autorskich i zapewnienie sobie uznania autorstwa za swoją pracę twórczą, umożliwiając innym kopiowanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie jej w określony sposób. Licencje Creative Commons zawierają wyjątkowy i innowacyjny model trójwarstwowy. Pierwsza warstwa to "kodeks prawny" składający się z tradycyjnych narzędzi prawnych, które znajdują zastosowanie na całym świecie. Uzupełnia go wyjaśnienie "przystępne dla przeciętnego człowieka", które jest napisane językiem przyjaźniejszym dla użytkownika i zrozumiałym dla większości twórców. Ostatnią warstwą jest opis "odczytywalny maszynowo", który systemy programistyczne, wyszukiwarki i innego typu technologie potrafią zrozumieć i wykorzystać do łatwiejszego wyszukiwania i wykorzystywania utworów objętych licencją CC.Więcej informacji: Creative Commons: http://creativecommons.org/ Książka pt. "The Power of Open" dostępna jest do pobrania pod adresem: http://thepowerofopen.org/
