Nowa terapia w leczeniu mukowiscydozy Mukowiscydoza to jedna z powszechniej występujących chorób dziedzicznych pojedynczego genu, która dotyka 1 na 3 tys. noworodków w Europie Środkowej. W finansowanym przez UE badaniu opracowano nową terapię genową na rzecz poprawy absorpcji płynów w dotkniętych chorobą drogach oddechowych. Zdrowie © Thinkstock Mukowiscydoza wywołana jest mutacjami w błonowym regulatorze przewodnictwa (CFTR), który kontroluje zawartość wody i soli w płynach chroniących płuca i drogi oddechowe. Płuca osoby cierpiącej na mukowiscydozę charakteryzują się nagromadzeniem gęstej wydzieliny w wyniku nieprawidłowego transportu chlorku w nabłonku oddechowym. Dostarczenie genu CFTR dzikiego typu do nabłonka płuc okazuje się najprostszą metodą terapii genowej mukowiscydozy. Jednak badania kliniczne kończyły się dotąd niepełnym sukcesem z powodu niskich poziomów transfekcji uzyskanych in vivo. Projekt finansowany przez UE "Zwiększenie precyzji w leczeniu mukowiscydozy metodą kwasów nukleinowych" (Improved Precision) miał na celu opracowanie nowatorskiej metody leczenia mukowiscydozy poprzez celowanie w kanał sodowy (ENaC) nabłonka układu oddechowego poprzez interferencję RNA. Istnieje przekonanie, że ENaC odgrywa ważną rolę w patogenezie przewlekłej choroby płuc u pacjentów cierpiących na mukowiscydozę, ponieważ jest on regulowany przez CFTR. W związku z tym zasugerowano, że regulacja w dół kanału ENaC odbudowuje warstwę tkanki w drogach oddechowych uszkodzonej w wyniku mukowiscydozy, polepszając w ten sposób oczyszczanie błony śluzowej płuca. W projekcie Improved Precision zaproponowano podawanie konstrukcji siRNA poprzez przewód oddechowy w formie aerozolu. Wyższy poziom precyzji uzyskano poprzez sprzężenie tych konstrukcji przy użyciu magnetycznych nanocząsteczek. Zastosowanie zewnętrznego pola magnetycznego wykorzystano wówczas do osiągnięcia swoistej dla płuc akumulacji i retencji. Po wykazaniu ponad 90% redukcji w syntezie ENaC in vitro, najbardziej wydajną formę użytkową konstrukcji przetestowano na modelach zwierzęcych. Konstrukcje dostarczono do płuc w postaci aerozolowych drobnych cząsteczek magnetycznych za pomocą wysokogradientowych urządzeń magnetycznych. Zaobserwowanej regulacji w dół ekspresji ENaC towarzyszyła nawet 70% redukcja czynności kanału oraz niższa absorpcja cieczy poprzez nabłonek oskrzelowy przez okres 8 dni. Odkrycia te wyraźnie dowodzą potencjału podejścia siRNA w zakresie poprawy stanu nawodnienia dróg oddechowych u pacjentów cierpiących na mukowiscydozę. Choć system wymaga dalszej optymalizacji przed zastosowaniem go u ludzi, projekt Improved Precision przyniósł obiecujące wyniki w kontekście łagodzenia patologii płuc u pacjentów cierpiących na mukowiscydozę. Przełożenie tego podejścia na zastosowanie kliniczne bez wątpienia przyniesie korzyści wielu chorym na mukowiscydozę na całym świecie, poprawiając jakość ich życia.
