Zasoby online tchną nowe życie w zagrożone języki
Opracowana w ramach finansowanego ze środków UE projektu INNET, bezpłatna i ogólnie dostępna witryna poświęcona zagrożonym językom opiera się na istotnym dorobku wcześniejszych inicjatyw w zakresie dziedzictwa kulturowego. Można w niej znaleźć narzędzia do wyszukiwania, materiały edukacyjne i interaktywne mapy. Zasoby są praktyczne i mogą być bez trudu wykorzystane przez instytucje edukacyjne i naukowców. „Projekt przynosi odpowiedź na pytanie, w jaki sposób cyfrowe – a w szczególności niepisane multimedialne zasoby dziedzictwa kulturowego – można by skutecznie utrzymywać i zachować dla potomności” – wyjaśnia koordynatorka projektu, prof. Dagmar Jung z Uniwersytetu w Kolonii, Niemcy. „To wyzwanie nie zostało jak dotąd podjęte przez szerszą społeczność naukową czy akademicką”. Zespół pracujący nad projektem chciał przy okazji udostępnić te cenne zasoby szerszej publiczności. „To oznacza, że komponent edukacyjny projektu odegrał większą rolę niż początkowo zakładaliśmy” – stwierdza Jung. „Prócz usprawnienia tworzenia sieci kontaktów w obszarze wprowadzania innowacji do zasobów cyfrowych związanych z językiem i kulturą, projekt miał pobudzić edukację na temat różnorodności językowej i wielojęzyczności na poziomie szkoły średniej”. Międzynarodowa letnia szkoła dla magistrantów i doktorantów położyła nacisk na kursy poświęcone zagadnieniom technologicznym archiwów językowych i muzycznych mniej rozpowszechnionych języków. „Studenci, którzy wzięli w niej udział, pochodzili z wielu krajów europejskich, ale także z Etiopii, Indii i USA” – zauważa Jung. „Czołowi badacze prowadzili wykłady na temat wdrożeń technicznych oraz kontekstu językoznawczego i metodologii. Ponadto ci sami wykładowcy prowadzili warsztaty praktyczne, co zapewniało niezwłoczny efekt dydaktyczny. Szkoła letnia została uznana za niezwykle udaną przez studentów, z których część utrzymuje bliskie kontakty z partnerami projektu INNET, uzupełniając witrynę o własne dane”. Pośród innych osiągnięć projektu można wymienić utworzenie pięciu nowych archiwów regionalnych oraz doroczne szkolenia z użytkowania właściwych i aktualnych standardów i narzędzi. Aktywny udział w tych wydarzeniach brali archiwiści z Argentyny, Brazylii, Ekwadoru, Finlandii, Indonezji, Meksyku, Peru, Rosji i Szwecji oraz partnerzy z Niemiec, Węgier i Holandii. „Uczestnicy wydarzeń prezentowali i omawiali wspólne zagadnienia związane z obsługą archiwum językowego” – informuje Jung. „Archiwa języków regionalnych również otrzymały dodatkowe wsparcie techniczne w zakresie obsługi tego typu zbiorów”. Ważnym poprzednikiem INNET był projekt CLARIN, w ramach którego powstała rozproszona sieć organizacji zajmujących się zasobami językowymi i powiązanymi usługami. Ta rozproszona sieć danych posiada swoje placówki w całej Europie, przy czym są to zazwyczaj uczelnie, instytuty badawcze, biblioteki i archiwa publiczne. Partnerom projektu INNET udało się przekazać część wiedzy zdobytej w ramach CLARIN szerszej sieci archiwistów zagrożonych języków. Prace nad tworzeniem sieci ekspertów będą kontynuowane, aby wspomagać prezentację i upowszechnianie informacji o zagrożonych kulturach i językach. To pilna sprawa, bowiem globalizacja i szybko postępujące innowacje technologiczne wywierają negatywny wpływ na wiele kultur i języków wymagających szczególnej troski. Wedle przewidywań duża grupa tych języków ma w nadchodzących dekadach ulec wymarciu. Archiwa cyfrowe pomogą zgromadzić dla przyszłych pokoleń i upowszechnić wartościowe materiały kulturowe i językowe, pobudzić zainteresowanie wśród uczących się, którzy w innym przypadku mogliby nie mieć dostępu do zagrożonych języków oraz wesprzeć ochronę naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego. Więcej informacji: witryna projektu INNET witryna „Zagrożone języki”
Kraje
Niemcy