Badanie najszybszych procesów w przyrodzie
Bardzo krótkie impulsy świetlne w skrajnym zakresie ultrafioletu (XUV) są wykorzystywane do badania elektronów wirujących wokół jąder atomów i manipulowania nimi. Niedawne postępy w produkcji laserów wyniosły attosekundowe impulsy świetlne na bezprecedensowy poziom dojrzałości. Takie impulsy świetlne trwają jedynie milionową część milionowej części milionowej części sekundy (czyli 10^-18 s). Przed rozpoczęciem projektu "Wytwarzanie ultraszybkich impulsów w widmie XUV za pomocą laserów femtosekundowych" (FLUX) impulsy attosekundowe były prezentowane w eksperymentach weryfikujących tę koncepcję. Jednak problemem pozostawało słabe natężenie impulsów laserowych, co wymagało opracowania odpowiedniej stabilizacji (CEP) i technologii generowania wyższych harmonik. W trakcie realizacji projektu FLUX naukowcy pracowali nad stworzeniem impulsów laserowych łączących krótki czas i odpowiednio wysoką energię. Udało im się pomyślnie przeprowadzić pierwszy eksperyment attosekundowa pompa widma XUV-attosekundowy czujnik widma XUV w skali attosekundowej. Udało im się rozwiązać problem fluktuacji i zwiększyć natężenie impulsów świetlnych. Opracowane technologie zostały następnie wykorzystane w eksperymentach atomowych do obserwowania dynamiki elektronów w czasie. Z drugiej strony pomyślna realizacja attosekundowych pulsów laserowych pozwoliła partnerom przemysłowym biorącym udział w projekcie FLUX wprowadzić nowy laser na rynek. Ta technologia powinna zapewnić im znaczną przewagę konkurencyjną na rynku systemów laserowych.
Słowa kluczowe
Attosekunda, laser, źródło światła, skrajny zakres ultrafioletu, elektrony, atom, eksperymenty, natężenie, stabilizacja CEP, generowanie wyższych harmonik, fluktuacja, femtosekunda