Ważne kwasy tłuszczowe umożliwiają rozwój zdrowych ryb
VLC-PUFA odgrywają kluczową rolę w wielu procesach metabolicznych i fizjologicznych u kręgowców. Są one niezbędne do prawidłowego rozwoju, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie siatkówki i mózgu, a także płodność i produkcję plemników w jądrach. Jednakże omawiane badanie kwasów VLC-PUFA było ograniczone do ryb. Aby wypełnić tę lukę w wiedzy naukowej, postanowiono zbadać biosyntezę kwasów VLC-PUFA u ryb płetwowych w ramach projektu LONGFA finansowanego ze środków UE. Jako gatunek modelowy posłużyła dorada królewska (Sparus aurata), będąca podstawowym produktem europejskiej akwakultury morskiej, ponieważ jej fizjologia jest dobrze poznana. Uważa się, że progresja kwasów VLC-PUFA następuje przez kolejne reakcje "wydłużenia". W reakcjach tych enzymy zwane elongazami kwasów tłuszczowych o bardzo długim łańcuchu (Elovl) katalizują z wydłużonych substratów wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. U ryb, dwa rodzaje elongaz Elovl, a mianowicie Elovl2 i Elovl4, są kluczowymi enzymami w biosyntezie kwasów VLC-PUFA. Naukowcy zidentyfikowali u dorady królewskiej dwie różne elongazy przypominające Elovl4, określane jako Elovl4a i Elovl4b. Analiza potwierdziła, że Elovl4a i Elovl4b są ekspresjonowane w całym rozwoju embrionalnym Sparus aurata. To sugeruje, że biosynteza kwasów VLC-PUFA jest niezbędna dla wczesnego rozwoju. U dorosłych ryb elongazy Elovl4a i Elovl4b były szeroko rozpowszechnione we wszystkich badanych tkankach, przy czym najwyższy poziom stwierdzono w mózgach i oczach ryb. Potwierdza to hipotezę, że narządy te stanowią kluczowe ośrodki metabolizmu do syntezy kwasów VLC-PUFA. Naukowcy przebadali również potencjalny wpływ niektórych strategii żywieniowych na normalny rozwój i biosyntezę kwasów VLC-PUFA w etapach szybkiego wzrostu dorady królewskiej. Wyniki projektu LONGFA będą ekstrapolowane na inne gatunki ryb i wykorzystane w celu poprawy ich produkcji. Dlatego też przyniosą one znaczące korzyści dla całego sektora akwakultury europejskiej.
Słowa kluczowe
Kwasy tłuszczowe, zdrowe ryby, wielonienasycony kwas tłuszczowy o bardzo długim łańcuchu, rozwój ryb, metabolizm, akwakultura, biosynteza, dorada królewska, Sparus aurata, elongazy, Elovl, strategie dietetyczne
