Toksyny sinicowe w ludzkiej krwi
Sinice (cyjanobakterie) powodują problemy ekologiczne i zdrowotne w większości systemów wodnych, w których zakwitają oraz wydzielają toksyny, zakłócając tym samym równowagę ekologiczną siedlisk wielu organizmów. Jednakże mało wiadomo o stopniu narażenia na działanie toksyny u ludzi mających kontakt z toksycznymi zakwitami. Człowiek jest narażony na działanie mikrocystyny głównie podczas zakwitów w wyniku wypicia zanieczyszczonej wody lub bezpośredniego kontaktu z nią, a także wskutek spożycia skażonego pokarmu lub kontaktu ze skażonymi aerozolami. Aby dokładnie określić stopień narażenia ludzkiego organizmu na działanie toksyny, badacze muszą wyjaśnić fizyczne i fizjologiczne procesy towarzyszące formowaniu się toksycznego zakwitu i produkcji toksyn. Jest to niezwykle ważne dla społeczności żyjących w bliskim sąsiedztwie zbiorników wodnych, które zostały dotknięte toksycznym zakwitem, takich jak mieszkańcy okolic argentyńskiej tamy San Roque. W ramach finansowanego przez UE projektu MEAT (Microcystin exposure associated toxicity) zbadano proces formowania zakwitów i wydzielania toksycznej mikrocystyny przez sinice. Naukowcy przeprowadzili badania terenowe w celu dokonania pomiaru stężenia mikrocystyny w różnych próbkach wody. Oprócz pomiarów fizycznych i geochemicznych uczestnicy projektu MEAT zastosowali czułe techniki molekularne, immunologiczne i chemiczne. Korzystając z szerokiej gamy dostępnych metod badawczych, przyjrzeli się oni wartościom granicznym i bodźcom, które wpływają na stężenie mikrocystyny. Naukowcy zaangażowani w realizację celów projektu MEAT zastosowali czułe techniki molekularne, immunologiczne i chemiczne, a także wykonali pomiary fizyczne oraz geochemiczne. Badając ruch wody w zbiornikach, określono prognozy dotyczące występowania toksyn w oparciu o model hydrodynamiczny i ekologiczny. Wyniki dowodzą istnienia znaczących, miejscowych różnic w stężeniu toksyn w obrębie pojedynczych zakwitów. W dodatku wszystko wskazuje na to, że poszczególne gatunki ryb w różnym stopniu przenoszą toksyny. Badacze biorący udział w projekcie MEAT pobrali próbki wody, żywności i krwi ludzkiej z terenu Argentyny i Urugwaju, aby rozpocząć proces oceny zagrożenia i opracowywania strategii zarządzania ryzykiem wynikającym z narażenia na działanie toksyny sinicowej. Opracowano i udoskonalono narzędzia oraz metody analityczne pozwalające na określenie jej poziomu w próbkach krwi ludzkiej pozyskanych z banków krwi. Informacje te są kluczowe dla prawidłowej oceny ryzyka i zdobycia precyzyjnej wiedzy na temat narażenia lokalnych społeczności na działanie wspomnianej toksyny. Argentyna i Urugwaj aktywnie wspierają działania podjęte w ramach projektu MEAT, biorąc pod uwagę poważne problemy wynikające z obecności sinic, którym oba państwa muszą stawić czoła.
Słowa kluczowe
Toksyna, krew, mikrocystyna, sinice, toksyczny zakwit, MEAT
