Jak oczekiwania społeczne kształtują percepcję sensoryczną
Niedawne ustalenia sugerują, że wiedza społeczna może bezpośrednio wpływać na bardzo podstawowe procesy percepcji wizualnej. Oczekiwania społeczne zmieniają to, jak postrzegamy ludzi oraz powiązane z nimi działania i przedmioty. W tym kontekście, w ramach finansowanego ze środków UE projektu SOCIAL_PREDICT (Predictive coding in social perception: A social neuroscientific approach to study the dynamic social brain) badano, czy oczekiwania dotyczące stanu emocjonalnego danej osoby mogą sprawić, że emocje te będą dostrzegane na twarzy tej osoby. Partnerzy projektu przygotowali zbiór zdań, które generują pozytywne lub negatywne oczekiwania dotyczące stanu emocjonalnego danej osoby. Oczekiwanie pozytywnej emocji zachęcało uczestników do oceny twarzy o neutralnym wyrazie jako pozytywnej ekspresji (zadowolenia). Z kolei negatywna emocja wywoływała negatywną ekspresję (złość). Uczeni sprawdzili prawdziwość hipotezy, mierząc aktywność elektryczną mózgu na najwcześniejszym etapie postrzegania twarzy. Emocjonalne zdania połączono z twarzami o neutralnym wyrazie, aby wywołać percepcję określonych ekspresji emocjonalnych opartych na oczekiwaniu (zadowolenie lub złość). Zespół SOCIAL_PREDICT połączył też neutralne zdania z twarzami wyrażającymi zadowolenie i złość, aby wywołać percepcję emocjonalnych ekspresji opartych na percepcji. Wyniki eksperymentu pokazały, że oczekiwania dotyczące emocji uaktywniają mózg w podobny sposób co wzrokowe postrzeganie danego stanu emocjonalnego. Ogólnie rzecz biorąc sugeruje to, że oczekiwania dotyczące stanu emocjonalnego innej osoby mogą wpływać na to, jakie emocje widzimy na twarzy tej osoby. Projekt SOCIAL_PREDICT przyczynił się do wyjaśnienia, czy rzeczywiście percepcja jest kształtowana przez wiedzę społeczną zakorzenioną w stereotypach. To, w jaki sposób nasze oczekiwania kształtują percepcję, ma też szersze implikacje dla wielu codziennych sytuacji.
Słowa kluczowe
Wiedza społeczna, postrzeganie, stereotypy, SOCIAL_PREDICT, mózg, stan emocjonalny
