Biogeneza centrioli
C jest cylindryczną strukturą komórkową zbudowaną głównie z białka tubuliny. Występuje w większości komórek eukariotycznych. C jest istotnym elementem centrosomów, uczestniczących w organizacji mikrotubul w cytoplazmie komórek. C tworzą ciałka bazalne, od których zależy pozycja organelli takich jak wici i rzęski, które z kolei odpowiadają za ruch komórek. W przebiegu licznych chorób genetycznych i wad rozwojowych komórki są niezdolne do wykorzystania C do uzyskania czynnych wici i rzęsek. Mechanizmy warunkujące długość C i jej udział w tworzeniu wici i rzęsek pozostają nieznane. Uważa się, w tych procesach bierze udział kilka białek centrosomalnych i związanych z centrosomem (CP110, Cep97, Cep120, Cep104, CPAP, SPICE1 i centrobina). Ogólnym celem finansowanego przez UE projektu CENTRIOLE_LENGTH (Molecular basis of centriole length control) było wyjaśnienie, w jaki sposób te białka współpracują podczas biogenezy C i rzęsek. Naukowcy przyjęli podejście interdyscyplinarne i odkryli, że Cep104 jest białkiem wiążącym tubulinę. Ustalenie struktury kryształów Cep104 wyjaśniło, w jaki sposób domeny tego białka oddziałują z tubuliną. Poznano i opisano również inne oddziaływania białek centrosomalnych i związanych z centrosomem. Uzyskane dane stanowią punkt wyjścia do dalszych badań nad regulacją długości C i powstawaniem rzęsek. Jednocześnie badacze uzyskali dane strukturalne i czynnościowe o enzymie rozdzielającym mikrotubule, kataninie. Jest to o tyle istotne, że kataninę powiązano niedawno z powstawaniem małogłowia. Tym samym dane z projektu dotyczące kataniny i kompleksów jej podjednostek, jak również struktury krystalicznej stanowią ważną wiedzę.
Słowa kluczowe
Centriola, centrosom, rzęski, CENTRIOLE_LENGTH, katanina
