Inteligentne urządzenia i aplikacje na rzecz zdrowego starzenia się
Przy pomocy komputerów, telewizorów i tabletów koordynatorzy projektu DOREMI (Decrease of cOgnitive decline, malnutRition and sedentariness by elderly empowerment in lifestyle Management and social Inclusion) chcą przyczynić się co najmniej do podniesienia u osób starszych wydolności funkcjonalnej i zdolności poznawczych. W tym celu skoncentrowano się na działaniach zapobiegawczych, obejmujących monitorowanie spożycia pokarmu i spersonalizowaną kontrolę metaboliczną, zapewnienie gier video z ćwiczeniami, stymulujących interakcje społeczne, oraz opracowanie programów szkoleniowych w ramach badania pilotażowego. Ostatecznie w projekcie DOREMI wykorzystano multidyscyplinarne badania w dziedzinie poważnych gier, portali społecznościowych, bezprzewodowych sieci czujnikowych, rozpoznawania aktywności i jej kontekstualizacji, jak również analizy wzorów behawioralnych. Prof. Oberdan Parodi, koordynator projektu, wskazuje, że "Dzięki nagrywaniu i monitorowaniu danych dotyczących wykorzystania przyjętych standardów stylu życia mamy możliwość prześledzenia wydajności użytkownika w długiej perspektywie czasu, gwarantując możliwość zaalarmowania w przypadkach niedożywienia lub pogorszonej formy fizycznej i poznawczej". Dodaje on, że "Ścisła współpraca między przedstawicielami służby zdrowia i doświadczonymi partnerami z dziedziny technologii pozwoliła zespołowi projektu udostępnić zestaw prototypów, które należy zatwierdzić w badaniu pilotażowym". Aplikacje i urządzenia sieciowe System DOREMI wykorzystuje cztery podstawowe technologie i trzy aplikacje. Wspomniane technologie to: Smart Carpet — deska do ćwiczenia równowagi na bazie technologii Wii użyta do codziennego pomiaru masy ciała, wyposażony w aplikacje tablet z systemem Android, bransoletka rejestrująca parametry pacjenta i wysyłająca je do centralnej bazy w domu, a ponadto 10 czujników środowiskowych umieszczonych w domu pacjenta, których zadaniem jest analiza jego nawyków i zbadanie stopnia socjalizacji. Każda aplikacja monitoruje konkretny problem związany z procesem starzenia się: kondycję fizyczną, zdolności poznawcze poprzez serię gier oraz dietę. "Dzięki technice opartej na wizualizacji użytkownik może uzupełniać osobisty dzienniczek żywieniowy, wybierając rodzaje pożywienia i jego porcje za pomocą obrazków. Lekarze będą mogli w razie potrzeby zdalnie sprawdzić taki dzienniczek, aby zmodyfikować dietę pacjenta w celu zachęcenia go do zdrowego żywienia zgodnie z ogólnymi zasadami propagowanymi przez uczestników DOREMI", kontynuuje prof. Parodi. Wszystkie dane zebrane w trakcie projektu, pochodzące zarówno z poważnych gier, jak i innych aplikacji i urządzeń, są łączone i wyświetlane na wirtualnej tablicy lekarza, dzięki czemu może on zdalnie sprawdzać i kontrolować urządzenia oraz otrzymywać informacje na temat kondycji pacjenta. Wiąże się to z zainstalowaniem specjalnego serwera w domu pacjenta. Prof. Parodi dodaje, że "każda pojedyncza instalacja ma swoje jasno określone cele, a urządzenia są połączone z ich rzeczywistą pozycją w bazie danych HOMER. Informacje pochodzące z zainstalowanego obiektu, anonimowe z uwagi na ochronę prywatności, są bardzo istotne dla interpretacji otrzymanych danych: Proszę pomyśleć, co by się stało, gdyby ilość spożytych kalorii jednej osoby została przez pomyłkę zamieniona z ilością spożywanego pokarmu innej osoby!". Próby zakończone powodzeniem System DOREMI testowano na szeroką skalę przez dwa i pół roku. W trzymiesięcznych testach zorganizowanych w Zjednoczonym Królestwie i we Włoszech wzięły udział 32 osoby w wieku od 65 do 80 lat. Wyjściową charakterystykę badanych sporządzono, biorąc pod uwagę ich aktywność fizyczną (testy sprawnościowe SPPB i PASE, codziennie przebyte kroki/metry, test marszowy), pomiary hemodynamiczne i biochemiczne (ciśnienie krwi, HR, profil lipidowy, glikemia itd.), nawyki żywieniowe (liczba przyjmowanych kalorii) i ocenę równowagi (skala równowagi Berga). "Badani byli stymulowani do tego, by podjąć określoną aktywność fizyczną w pomieszczeniu (w formie gry video z ćwiczeniami na tablecie), co było monitorowane za pomocą bransoletki DOREMI. Ponadto poproszono ich o uzupełnienie elektronicznego dzienniczka diety, dzięki czemu mogli otrzymać zalecenia żywieniowe od eksperta oraz zbadano ich pod kątem równowagi (inteligentna deska DOREMI do ćwiczenia równowagi). Na końcu badania użytkownicy zostali poddani tym samym wyjściowym testom sprawnościowym", wyjaśnił prof. Parodi. Testy w Zjednoczonym Królestwie zakończono w kwietniu 2016 r., przy czym do etapu testów weryfikacyjnych, odbywających się w trzech różnych miejscowościach, przyjęto 15 osób powyżej 65 roku życia. Znamy już pierwsze raporty z testów przeprowadzonych w Zjednoczonym Królestwie, a dane z Włoch są aktualnie poddawane głębokiej analizie. Pacjenci ocenili rozwiązania proponowane przez system DOREMI na szóstkę: Prof. Parodi podsumowuje, że "Mieszkańcy ośrodków ExtraCare i Accord w Zjednoczonym Królestwie mieli okazję zawrzeć przyjaźnie w obrębie przebywającej tam g rupy seniorów, na co inaczej nie mieliby szansy. Przy okazji zostali też zachęceni do zdrowego trybu życia i aktywności intelektualnej". W obu ośrodkach badań wszyscy badani w ramach DOREMI zaobserwowali ogólny wzrost aktywności fizycznej, znaczącą poprawę parametrów hemodynamicznych (spadek ciśnienia krwi podczas testu marszowego) oraz wyników testów podczas wydłużonego badania sprawności SPPB. Zmiany w nawykach żywieniowych miały również niezwykły wpływ na wyniki badań krwi i pomiary somatometryczne. Droga w kierunku praktycznego zastosowania Mimo że konsorcjum nie ma na razie planów komercyjnego zastosowania dla tego systemu, planuje się wykorzystanie podzestawu DOREMI w rzeczywistych warunkach we włoskiej Pizie. Władze Pizy uruchomiły projekt, w ramach którego podzestaw systemu DOREMI będzie użyty do monitorowania zachowania osób starszych, aby poprawić ich mobilność poprzez gry video z ćwiczeniami. Jednocześnie niektóre podzestawy DOREMI są już gotowe do wprowadzenia na rynek. Jak mówi prof. Parodi: "Rozważamy możliwe wykorzystanie grywalizacji i portali społecznościowych, jak również techniki monitorowania i inteligentnego systemu dostosowanego do danego kontekstu". Docelowy rynek dla technologii DOREMI obejmuje szpitale, instytucje opieki społecznej, użytkowników końcowych, władze lokalne, firmy ubezpieczeniowe, lekarzy rodzinnych i mieszkania socjalne.
Słowa kluczowe
Zdrowie, osoby starsze, styl życia, proces starzenia, inteligentne urządzenia, DOREMI
