Kompleksowe podejście do tematu planowania przestrzennego Zrównoważony rozwój wymaga odpowiedniego planowania urbanistycznego i środowiskowego. Opracowując zintegrowane podejście oparte na modelowaniu, uczestnicy finansowanego przez Unię projektu GEOSINPO dostarczyli decydentom politycznym tak niezbędne im narzędzia do planowania. Zmiana klimatu i środowisko © littlenySTOCK, Shutterstock Podejmowanie właściwych decyzji podczas planowania przestrzennego i środowiskowego nie jest łatwym zadaniem. W jaki sposób autonomiczne samochody zmienią sposób dojazdu do pracy? Jak nowa stacja kolejowa wpłynie na znajdujące się w pobliżu firmy? Jak intensywny rozwój miasta wpływa na jakość wód lokalnych? Na wszystkie decyzje wpływ mają również obecna zmienna sytuacja gospodarcza oraz czynniki globalne, takie jak wzrost liczby ludności, migracje, postępująca urbanizacja i zmiany klimatu. Celem projektu GEOSINPO (Geo-Spatial Modelling Informing Policy) było ułatwienie decydentom podejmowania tych decyzji poprzez stworzenie zintegrowanego podejścia do modelowania różnych aspektów zmian środowiskowych – od użytkowania gruntów, przez infrastrukturę transportową po jakość powietrza. Zakończony w czerwcu 2017 roku trzyletni projekt był prowadzony przez stypendystę programu Marie Sklodowska-Curie, Harutyuna Shahumyana z University College Dublin (UCD) oraz doradców naukowych – prof. Brendana Williamsa, UCD oraz prof. Gerrita Knaapa, Uniwersytet w Maryland. „Często trudno jest ocenić pełny wpływ prowadzonej polityki, głównie ze względu na łańcuch niemożliwych do przewidzenia zmian” – wyjaśnia Shahumyan. „Zintegrowane modele powinny o wiele dokładniej przewidywać rezultaty różnych scenariuszy. Zadaniem zespołu GEOSINPO było zintegrowanie istniejących narzędzi do modelowania komputerowego i dostarczenie możliwie największej ilości dodatkowych informacji, w tym danych demograficznych, ekonomicznych, transportowych i o zasobach naturalnych, niezbędnych do rozwiązania problemów związanych z planowaniem przestrzennym”. Modelowanie na przykładzie obszaru Baltimore-Washington i Dublina W trakcie realizacji projektu Shahumyan spędził dwa lata, współpracując z National Center of Smart Growth Uniwersytetu w Maryland, USA. Należące do Centrum najnowocześniejsze modele dla regionu Baltimore-Washington są w stanie symulować oddziaływania wzajemne pomiędzy np. wykorzystaniem sieci transportowej a budownictwem mieszkaniowym; zaś dołączenie dodatkowych modeli zużycia energii pozwala określić zapotrzebowanie regionu na energię oraz wpływ zanieczyszczenia na środowisko. Uczestnicy projektu chcieli więc w podobny sposób połączyć niezależnie opracowane modele w jeden zintegrowany, przyjazny dla użytkownika pakiet do modelowania, przeznaczony dla aglomeracji dublińskiej. „Nowatorskie podejście pozwoliło nam powiązać ze sobą całkowicie odrębne modele bez konieczności zmiany ich kodu źródłowego, języka programowania czy formatu plików, co zapewnia niezwykłą uniwersalność” – mówi Shahumyan. Korzystając z rzeczywistych danych i informacji o problemach miast, Shahumyan i jego współpracownicy przetestowali swoją metodę na przykładzie regionów Baltimore-Washington i Dublina. Udało im się wykazać, że przyspieszenie upowszechniania się pojazdów elektrycznych w aglomeracji Baltimore-Washington może pobudzić bardziej zwarty rozwój tego obszaru, zachęcić mieszkańców do korzystania z transportu publicznego, poprawić jakość powietrza i zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych. Możliwość wykorzystania modeli środowiskowych podczas tworzenia polityki rozwoju miasta to ogromny krok naprzód. Jak twierdzi Shahumyan, „pomoże nam to lepiej oceniać wpływ zmian społeczno-ekonomicznych w Irlandii na jakość wody w obszarach przybrzeżnych, takich jak zlewnia rzeki Liffey czy Zatoka Dublińska”. Scenariusze przyszłego rozwoju W trakcie projektu przeanalizowano również różne interesujące scenariusze przyszłego rozwoju, w przypadku których bez nowo opracowanych modeli mielibyśmy zbyt mało informacji do podjęcia właściwych, świadomych decyzji. „W regionie Dublina zbadaliśmy tak często pomijany wpływ rozwoju regionalnego na zanieczyszczenie wody i przyjrzeliśmy się różnym scenariuszom zmian jakości wody do 2026 roku” – dodaje Shahumyan. Stworzona podczas projektu koncepcja modelowania umożliwia względnie łatwe dołączanie kolejnych modeli, z których mogą korzystać zarówno zespoły z USA, jak i Irlandii. Shahumyan już otrzymał kolejne stypendium na kontynuowanie badań. „Mamy nadzieję, że nasza nowa, ulepszona platforma pomoże nam usprawnić procesy podejmowania decyzji przez decydentów oraz planowania strategicznego w Irlandii oraz pozostałych regionach świata, co z kolei przyczyni się do bardziej zrównoważonego rozwoju” – podsumowuje prof. Williams. Słowa kluczowe GEOSINPO, planowanie przestrzenne, zrównoważone planowanie, modelowanie geoprzestrzenne, planowanie przyszłego rozwoju, rozwój regionalny
