Nowy zestaw wytycznych podnosi odporność na sytuacje kryzysowe do nowych poziomów
Katastrofy i klęski żywiołowe – zarówno naturalne, jak i wywołane przez człowieka – mogą dotknąć każdego i każdą z nas – od jednostek, przez organizacje prywatne i publiczne, aż po rządy państw. Takie sytuacje wymagają od nas umiejętności szybkiego powrotu do normalnego funkcjonowania, która w wielu przypadkach przyjmuje postać planów i procedur zarządzania kryzysowego. Członkowie konsorcjum projektu DARWIN uważają jednak, że wiele spośród istniejących strategii może wymagać pewnych usprawnień. Jak wyjaśnia Ivonne Herrera, koordynatorka projektu reprezentująca SINTEF, jedną z największych niezależnych organizacji badawczych w Europie: „Niedawne klęski żywiołowe i katastrofy wywołane przez ludzi uwidoczniły ograniczenia tego typu planów i procedur. Jako zespół zrzeszony przy projekcie DARWIN rozumiemy, że konieczne jest zastosowanie podejścia zapewniającego większą stabilność i odporność, aby skutecznie przygotowywać się na przewidywalne oraz nieprzewidywalne zdarzenia, a także by radzić sobie z ich skutkami”. Zespół współfinansowanego przez Unię Europejską projektu uważa, że większa odporność oznacza w praktyce gromadzenie stale rosnących zasobów wiedzy, zebranie ich w ramach kompleksowego zestawu wytycznych dotyczących zarządzania odpornością i zwiększenie ich przydatności oraz widoczności dzięki realizacji szeregu działań oraz rozpowszechnianiu informacji poprzez wykorzystanie poważnych gier oraz narzędzi do symulacji. Jak twierdzi Ivonne Herrera, zestaw wytycznych opracowany w ramach projektu DARWIN jest jedyny w swoim rodzaju. Nie jest wyłącznie normatywny, bierze bowiem pod uwagę fakt, że niektóre organizacje mogą już teraz stosować właściwe podejście do zarządzania odpornością nawet o tym nie wiedząc. Zamiast tego może być postrzegany jako punkt odniesienia umożliwiający organizacjom krytyczne spojrzenie na istniejące plany zarządzania kryzysowego oraz usprawnienie ich dzięki wytycznym opracowanym w ramach projektu DARWIN, charakteryzujących się dużą dynamiką oraz przystępnością dla użytkowników końcowych. Jak wyjaśnia Ivonne Herrera: „Wytyczne obejmują szereg podejść do zarządzania odpornością, wykorzystując łącznie 13 kart możliwości. Narzędzie stanowi propozycję konkretnych działań, które mogą zostać zrealizowane w ramach organizacji w celu zwiększenia określonych możliwości związanych z odpornością”. Każda z kart dotyczy określonego tematu z listy obejmującej szereg zagadnień, od budowy sieci, aż do komunikacji ze społeczeństwem. Wytyczne opracowane w ramach projektu DARWIN zostały przygotowane i ocenione przez dużą grupę 170 ekspertów zajmujących się zarządzaniem kryzysowym pochodzących z 25 krajów świata, którzy na każdym etapie procesu dzielili się swoimi opiniami oraz ocenami. Dzięki temu udało im się zagwarantować, że wykorzystanie wytycznych będzie kontynuowane w nadchodzących latach. Zastosowania w różnych dziedzinach W celu zbadania oraz przetestowania skuteczności nowego podejścia, zespół projektu postanowił skupić się na ochronie zdrowia oraz zarządzaniu ruchem. W tym celu zostały określone stosowne działania dla obu sektorów, a także wynikające z kontekstu aspekty dotyczące kluczowych elementów infrastruktury w obu sektorach. „W ramach naszych badań znaleźliśmy sposoby na udoskonalenie wielu praktyk i metod. Na przykład dzięki inżynierii odporności, w czasie wyciągania wniosków ze zdarzeń skupialiśmy się nie tylko na tym »co poszło źle«, ale także na tym »co poszło dobrze«. Pytania, metody i narzędzia zawarte w kartach możliwości mogą być wykorzystane do sprawdzania bieżących praktyk, strategii, procedur i wytycznych. Na przykład w oparciu o nasze wytyczne i karty możliwości pewien kierownik w branży zarządzania ruchem lotniczym postanowił zrewidować istniejące plany awaryjne”, mówi Herrera. Wielu spośród ekspertów zajmujących się projektem, do których należą między innymi osoby odpowiedzialne za procedury kryzysowe dotyczące kluczowych elementów infrastruktury, rozpoczęło już wdrażanie wytycznych DARWIN w swoich organizacjach. Konsorcjum ma nadzieję, że uda się utrzymać obecną dynamikę prac, dlatego jego członkowie szukają obecnie nowych możliwości finansowania na poziomie krajowym i europejskim.
Słowa kluczowe
DARWIN, odporność, kryzys, wytyczne
