UE ogłasza plany wspólnego przedsiębiorstwa ITER
Komisja Europejska opublikowała swoje propozycje dotyczące wspólnego przedsiębiorstwa na potrzeby zakrojonego na szeroką skalę wielonarodowego projektu uzyskania energii termojądrowej - projektu Międzynarodowego Eksperymentalnego Reaktora Termojądrowego (International Thermonuclear Experimental Reactor - ITER). Wspólne przedsiębiorstwo określi rolę UE w ITER. Pozostałymi sześcioma partnerami są: Rosja, Japonia, Chiny, Indie, Korea Południowa i USA. - Bazując na sukcesie zintegrowanych programów badawczych Euratomu poświęconych syntezie jądrowej, wspólne przedsiębiorstwo będzie dynamiczną nową organizacją, która odegra wiodącą rolę w budowie ITER i zwiększy rolę Europy w opracowywaniu technologii energetyki termojądrowej - powiedział komisarz ds. nauki i badań naukowych UE Janez Potočnik. Wspólne przedsiębiorstwo będzie miało siedzibę w Barcelonie i zajmie się administrowaniem wkładu UE w ITER, zarządzając budżetem i koordynując produkcję części dla obiektu w Cadarache na południu Francji. Ponadto wspólne przedsiębiorstwo będzie koordynować "poszerzone porozumienie" między Japonią a UE, zmierzające do opracowania technologii koniecznych do szybkiego zastosowania działającej technologii termojądrowej, wypełniających luki w podstawowej bazie wiedzy. Do projektów objętych "poszerzonym porozumieniem" należy zaprojektowanie obiektu do testowania materiałów oraz podniesienie standardu obecnego obiektu do testów termojądrowych. Wspólne przedsiębiorstwo będzie zbiurokratyzowane w ograniczonym stopniu, a w skład jego zarządu wejdą przedstawiciele UE, Rumunii, Bułgarii i Szwajcarii. Codzienną pracą organizacji zarządzać będzie dyrektor, który powinien dysponować doradztwem ze strony najznamienitszych badaczy europejskich, dzięki dostępowi do kilku "Rad ds. Programu Naukowego". Wspólne przedsiębiorstwo będzie finansowane bezpośrednio z budżetów Euratomu i uczestniczących członków. Fundusze będą podlegały szczególnej regulacji, głównie ze względu na zamawianie zaawansowanych technologicznie elementów wyposażenia koniecznych dla projektu. Oczekuje się, że ITER będzie kosztować około 4,75 miliarda EUR na przestrzeni 10 lat. Końcowy reaktor ma wytworzyć reakcję dającą fenomenalne ciepło, z wykorzystaniem takiego samego mechanizmu reakcji, jaki występuje na Słońcu - zespalania atomów wodoru aż powstaną nowe pierwiastki, któremu towarzyszy wydatkowanie ogromnych ilości energii. Projekt jest niezmiernie ambitnym zadaniem, ponieważ plazma podlegająca reakcji będzie miała tak wysoką temperaturę, że konieczne będzie jej utrzymywanie w polu magnetycznym. Przewiduje się, że reaktor ITER zostanie uruchomiony w 2016 r.