Unijni naukowcy opracowują atlas mózgu
Eksperci badający mózg człowieka poczynili ogromne postępy w pogłębianiu wiedzy na temat jego funkcjonowania, częściowo dzięki metodom neuroobrazowania, które pojawiły się w latach 90 XX w. Niemniej opis jego budowy i połączeń może przynieść dalsze informacje na temat sposobu, w jaki pracuje nasz mózg. Do akcji wkracza więc finansowany ze środków unijnych zespół naukowców, który pracuje nad stworzeniem atlasów połączeń mózgowych na różnych etapach życia. Atlasy będą wykorzystywane jako materiały referencyjne przez specjalistów zajmujących się neurologią i medycyną. W szczególności pomogą naukowcom odkryć tajemnice rozmaitych zaburzeń mózgu, w tym schizofrenii i autyzmu. Naukowcy są przekonani, że zaburzenia rozwojowe, takie jak autyzm, są funkcją nieprawidłowych połączeń między różnymi regionami mózgu. Uruchomiony w 2009 r. projekt CONNECT (Konsorcjum ekspertów ds. neuroobrazowania na rzecz nieinwazyjnego badania połączeń mózgowych i traktografii) został dofinansowany na kwotę 2,4 mln EUR z tematu "Technologie informacyjne i komunikacyjne" (TIK) Siódmego Programu Ramowego (7PR) UE. Konsorcjum CONNECT, pracujące pod kierunkiem Uniwersytetu w Tel Awiwie (TAU) w Izraelu, wykorzystuje dyfuzję rezonansu magnetycznego (MRI) do mapowania połączeń i mikrostruktur mózgu człowieka. Naukowcy opierają się na narzędziu, którego współautorem jest de Yaniv Assaf z TAU. "Obecnie klinicyści nie mają możliwości 'zobaczenia' subtelnych zaburzeń w mózgu, które mogą być źródłem zagrażającego życiu i wyniszczającego upośledzenia" - wyjaśnia dr Assaf, którego praca skupia się na klastrach aksonów, dostarczając naukowcom pomocy, jakiej potrzebują do opracowania udoskonalonej mapy roboczej mózgu do dalszych badań. Komórki mózgu są połączone za pomocą aksonów, których średnica wynosi około jednego mikrona (jednej milionowej metra). Aksony potrafią przekazywać informacje do różnych części mózgu. Brakowało jednak w tej dziedzinie badań nieinwazyjnej techniki obrazowania, która pozwoliłaby naukowcom "zobaczyć" takie cechy mózgu. Narzędzie nazwane "AxCaliber" i opracowane przez dr Assafa umożliwia rozpoznanie grup nieprawidłowych klastrów aksonów. Zdaniem dr Assafa te grupy mogłyby posłużyć za biomarkery do wczesnej diagnozy, leczenia i monitorowania zaburzeń mózgu. "Na dzień dzisiejszy możemy zmapować zdrowy mózg człowieka po okresie dojrzewania" - stwierdza dr Assaf. "Ale kiedy opracujemy atlas, będziemy mogli wykonać skan przed okresem dojrzewania - a być może nawet in utero - aby określić, kto jest zagrożony zaburzeniem takim jak schizofrenia, co umożliwi zastosowanie wczesnej interwencji terapeutycznej." Ostatecznie partnerzy CONNECT pomogą w opracowaniu skuteczniejszego leczenia chorób mózgu i umożliwią diagnostykom lepsze przewidywanie początku takich chorób. Projekt CONNECT gromadzi ekspertów z Danii, Francji, Izraela, Niemiec, Szwajcarii, Wlk. Brytanii i Włoch. Zakończenie projektu zaplanowano na koniec 2011 r.
Kraje
Szwajcaria, Niemcy, Dania, Francja, Izrael, Włochy, Zjednoczone Królestwo