Niepewność zatrudnienia w Hiszpanii sprawia, że mężczyźni są mniej skłonni do posiadania dzieci
Praca tymczasowa to zjawisko powszechnie występujące na terenie Hiszpanii. Jak czytamy w www.oecd.org/employment/database (bazie danych OECD dotyczącej zatrudnienia), w 2017 roku przeszło 26 % wszystkich stanowisk pracy w tym kraju wymagało podpisania umowy na czas określony, co stanowi drugi wynik w rankingu 34 państw zrzeszonych w tej organizacji. Od końca lat 70. XX wieku Hiszpania odnotowuje również znaczący spadek dzietności, w rezultacie czego w latach 90. dołączyła do krajów takich jak Włochy na liście państw charakteryzujących się najniższym wskaźnikiem dzietności. Badacze Hiszpańskiej Narodowej Rady ds. Badań (CSIC) postanowili w ramach projektu SEU-FER zbadać możliwe powiązania pomiędzy tymi dwoma zjawiskami, aby wyciągnąć wnioski na temat tego, w jaki sposób zatrudnienie na czas określony i bezrobocie wpływają na decyzje mężczyzn dotyczące posiadania dzieci. Inicjatywa realizowana dzięki wsparciu działania „Maria Skłodowska-Curie” stanowi element szerszego badania ukierunkowanego na ustalenie czynników wpływających na zmiany dotyczące dzietności w Europie Południowej.
Innowacyjne badania z udziałem mężczyzn
Demografowie zainteresowani dzietnością i płodnością zwykle skupiają się w swoich badaniach na kobietach. „Dotychczas naukowcy rzadko zwracali uwagę na dzietność mężczyzn, jednak uważamy, że nie można ignorować tego zjawiska, jeśli naszym celem jest zrozumienie faktycznej dynamiki dzietności”, tłumaczy główny badacz projektu SEU-FER Stanislao Mazzoni. Dzięki danym zgromadzonym w ramach krajowego badania płodności przeprowadzonego w Hiszpanii w 2018 roku zespół projektu SEU-FER był w stanie odtworzyć biografie 2 619 mężczyzn urodzonych w latach 1962–2000, uwzględniając osiągnięcia edukacyjne i rodzaje podpisywanych umów o pracę. W ramach jednej z przeprowadzonych analiz badacze skupili się na analizie życiorysów od 15 roku życia do poczęcia pierwszego dziecka mężczyzny. Wykorzystując status bezrobotnego jako punkt odniesienia, naukowcy obliczyli następnie, jaki wpływ na czas podjęcia decyzji o ojcostwie miał status zawodowy mężczyzny.
Niepewność opóźnia ojcostwo
„Trudno nie zauważyć, że w porównaniu z osobą bezrobotną mężczyzna z umową na czas określony zostaje ojcem nieco wcześniej, jednak obserwowana różnica nie jest istotna statystycznie”, wyjaśnia Mazzoni. „Jednak jeśli porównamy mężczyznę bezrobotnego z innym, który jest zatrudniony na umowę na czas nieokreślony, szybko zauważymy, że tego rodzaju umowa zdecydowanie przyspiesza decyzję o ojcostwie, która następuje nawet 30 % szybciej w porównaniu z mężczyzną bezrobotnym”. W związku z tym można wywnioskować, że praca na umowy na czas określony i umowy tymczasowe zwiększa poczucie niepewności wśród młodych mężczyzn, co opóźnia podejmowanie pewnych decyzji życiowych. Wypływające z tych badań wnioski mogą przełożyć się na wiele dziedzin – nie tylko na demografię. „Wyniki naszych badań są niezwykle istotne ze względu na fakt, że walczymy obecnie z kryzysem gospodarczym i pandemią, w związku z czym potrzebujemy narzędzi, które pozwolą nam przewidzieć, co się stanie”, dodaje Diego Ramiro, koordynator projektu i dyrektor Instytutu Ekonomii, Geografii i Demografii CSIC. Badacz zauważa także, że nawet w tej chwili trwają poważne badania nad wpływem pandemii COVID-19 na zdrowie mieszkańców Europy, jednak żadne z nich nie dotyczy płodności i dzietności. Jak twierdzi Ramiro, rzeczywistość często rozwiewa nasze oczekiwania. „Wszyscy spodziewali się, że okres marca i kwietnia tego roku przyniesie prawdziwy wyż demograficzny, jednak stało się zupełnie odwrotnie. Z racji tego, że pary coraz później decydują się na swoje pierwsze dziecko, dalsze opóźnianie tej decyzji może doprowadzić do bezdzietności, która niesie za sobą poważne konsekwencje dla społeczeństwa jako całości”, dodaje badacz.
Słowa kluczowe
SEU-FER, płodność mężczyzn, wskaźnik dzietności, praca tymczasowa, bezrobocie, ojcostwo, demografia, COVID-19
