NR 98

GRUDZIEŃ 2020 / STYCZEŃ 2021

TEMAT SPECJALNY

Ochrona danych osobowych – nowa technologia w służbie ochrony prywatności

W dzisiejszych czasach co rusz podajemy gdzieś swoje dane osobowe – kiedy zakładamy konto w serwisie VOD, robimy zakupy w sklepie internetowym, zapisujemy się do subskrypcji elektronicznego wydania gazety i podajemy dane bankowe niezbędne do dokonania płatności – a wszystko to w zamian za stały dostęp do określonych usług i towarów. Problem ten nie ogranicza się zresztą wyłącznie do konsumpcji. Postępująca cyfryzacja serwisów rządowych i korporacyjnych sprawia, że niektóre z naszych najpilniej strzeżonych danych dostały się już do przestrzeni internetowej. Do listy tej należy też dopisać wszelkiego rodzaju portale społecznościowe i usługi innych gigantów branży technologicznej, którzy chętnie przechowują niezliczoną ilość informacji o naszym życiu, przekonaniach, karierze, wydarzeniach z naszej przeszłości czy nawykach konsumenckich. W czasach nieustannego wzrostu gospodarki cyfrowej dane osobowe stały się towarem równie cennym, co twarda waluta.

© Rawpixel.com, Shutterstock

Europa prawdziwym liderem

Dlaczego więc tak chętnie podajemy swoje dane osobowe? Jednym z powodów jest wygoda. Podaj swoje dane bankowe, a następnego dnia otrzymasz wymarzony produkt. Nie musisz nawet wychodzić z domu. Z takich usług korzystaliśmy nawet przed pandemią COVID-19. Cała twoja dokumentacja medyczna w jednym, łatwo dostępnym miejscu w sieci? Świetnie! Już nie musisz umawiać się na wizytę u lekarza ani przekopywać się przez stos papierów, by znaleźć konkretny dokument. W 2020 roku, kiedy dla wielu z nas internet stał się ucieczką od szalejącej pandemii, swoje dane osobowe udostępniło jeszcze więcej osób – również takie, które w innym wypadku by tego nie zrobiły.

Boom informacyjny, jaki miał miejsce w ostatnich dwudziestu pięciu latach, sprawił, że każdego dnia cały świat opływa strumień danych osobowych – przesyłane są one między krajami o różnych prawodawstwach, a ryzyko przedostania się ich w niepowołane ręce lub wykorzystania ich niezgodnie z zamysłem ich właścicieli nie jest wcale wydumane. Dlatego też w Europie podchodzi się do kwestii ochrony danych bardzo poważnie – do tego stopnia, że Europa stała się światowym liderem w zakresie wysiłków podejmowanych w celu ochrony danych osobowych obywateli. Jednym z największych osiągnięć europejskiego prawodawstwa związanego z ochroną danych osobowych w sieci jest niewątpliwie ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO), które uchwalono w 2016 roku, a w życie weszło w maju 2018 roku. Jego sformułowanie trwało wiele lat, a procesowi powstawania towarzyszyły liczne, niejednokrotnie zażarte dyskusje polityczne, jednak ostatecznie udało się osiągnąć cel, jakim było zaktualizowanie praw dotyczących ochrony danych osobowych w UE, których poprzednia zmiana miała miejsce jeszcze w latach 90. XX wieku, czyli u zarania ery cyfrowej. Nie trzeba dodawać, że przepisy te zdążyły się mocno zdezaktualizować i niewątpliwie w pierwszej dekadzie XXI wieku wymagały ogólnego przeformułowania.

Od momentu wejścia RODO w życie wszystkie przedsiębiorstwa w całej UE muszą przestrzegać tych samych przepisów w odniesieniu do przetwarzania i przechowywania danych osobowych, co już przyczyniło się do poprawy ochrony osób fizycznych, które uzyskały większą kontrolę nad swoimi danymi. Każda firma ma szansę stać się liderem w tej dziedzinie, niezależnie od tego, czy jej siedziba znajduje się w Lizbonie, Wilnie czy Nikozji.

Finansowane ze środków unijnych badania odegrały istotną rolę we wprowadzaniu nowego reżimu ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej. Prowadzone projekty stanowiły wsparcie dla unijnych i narodowych wysiłków mających na celu rozpowszechnianie informacji o planowanych zmianach oraz zapewnienie konsumentom i przedsiębiorcom wsparcia w zakresie wdrażania działań zgodnych z RODO. Siedem projektów przedstawianych w wydaniu specjalnym tego magazynu to czołówka badań nad ochroną danych. Głównym obszarem zainteresowania większości zespołów było opracowanie przystępnych narzędzi, które z jednej strony pomogłyby zapoznać przedsiębiorców i organizacje z pełnym zakresem obowiązków spoczywających na nich w związku z wejściem RODO w życie, a z drugiej ułatwiłyby im funkcjonowanie zgodne z rozporządzeniem. W pozostałych przypadkach działania skupione wokół projektów prowadziły do opracowania innowacyjnych metod zapewniania „zgodności z RODO” najnowszych technologii cyfrowych, na przykład chmury. Bez wątpienia można powiedzieć, że wyniki przedstawiane w tym wydaniu przyczynią się do wzrostu znaczenia Europy i utrwalenia jej pozycji lidera w nieustającej globalnej debacie dotyczącej ochrony danych osobowych.

Z chęcią poznamy opinie naszych czytelników. Pytania i sugestie można przesyłać na adres: [e-mail]