NR 101 KWIECIEŃ 2021 TEMAT SPECJALNY Pandemia COVID-19 zmienia systemy opieki zdrowotnej w Europie Europejskie systemy opieki zdrowotnej zmagały się z wieloma problemami jeszcze przed nadejściem pandemii COVID-19. Część tych kwestii jest doskonale znana, na przykład konieczność redukcji ilości odpadów oraz szerszego i bardziej efektywnego wykorzystania danych dotyczących zdrowia. Zjawiskiem, które prawdopodobnie było najczęściej omawiane przed pandemią i które stanowi największe wyzwanie strukturalne, jest starzenie się europejskiej populacji (około 20 % ludności UE to osoby w wieku co najmniej 65 lat). Przekłada się ono na większą zapadalność na poważne schorzenia przewlekłe, takie jak choroba serca, udar i rak. Oznacza to, że wydatki na opiekę zdrowotną pochłaniają coraz większą część krajowych budżetów, a potrzeba opracowania innowacyjnych strategii pozwalających na usprawnienie i cyfryzację procesów w ochronie zdrowia nigdy nie była tak pilna. Ponadto starzenie się populacji mogło być jednym z najważniejszych czynników, które wpłynęły na wysokie wskaźniki śmiertelności z powodu COVID-19 w Europie. © George Rudy, Shutterstock „Zdrowienie to kwestia czasu, a niekiedy także kwestia możliwości” – Hipokrates, starożytny grecki filozof Minął już przeszło rok od chwili, w której europejskie kraje podjęły trudną decyzję o wprowadzeniu restrykcji i zamknięciu gospodarek w celu walki z nowym koronawirusem. Obecnie oczekujemy na masowe szczepienia, a dla wielu osób to idealny moment, by rozważyć możliwe kierunki transformacji systemu opieki zdrowotnej w Europie. Wystarczy rzucić okiem na ostatni rok, by zdać sobie sprawę, że pandemia przyspieszyła upowszechnienie niektórych trendów zapoczątkowanych kilka lat wcześniej, które przed wydarzeniami z 2020 roku wciąż były w powijakach. Jednym z nich jest e-zdrowie, nazywane również telemedycyną, obwołane przez ekspertów ważnym elementem rozwiązania problemu zwiększonego zapotrzebowania starzejącej się ludności na opiekę medyczną. W ubiegłym roku wielu Europejczyków i wiele Europejek po raz pierwszy w życiu skorzystało z teleporady u lekarza rodzinnego – wszystko to z powodu konieczności przestrzegania wymogów dystansowania społecznego. Pomimo że dla wielu osób było to zdecydowanie nowe i nieco obce doświadczenie, takie rozwiązanie stanie się z dużym prawdopodobieństwem znacznie bardziej popularne, zwłaszcza w przypadku leczenia drobnych dolegliwości, które nie wymagają badania fizykalnego pacjenta. Jesteśmy także obecnie świadkami rozwoju coraz bardziej zaawansowanych urządzeń ubieralnych, które są w stanie monitorować parametry życiowe, między innymi poziom glukozy we krwi, tętno oraz wskaźniki związane ze zdrowiem psychicznym. Wiele spośród tego rodzaju urządzeń jest w stanie przesyłać informacje bezpośrednio do lekarzy, co stanowi bardzo obiecujący obszar cyfryzacji systemów opieki zdrowotnej. Oczywiście, aby powiązać wszystkie te innowacje, należy położyć nacisk na bezpieczne i odpowiednie wykorzystanie danych dotyczących zdrowia, aby nie tylko poprawić efekty działalności opieki zdrowotnej, ale także zagwarantować poszanowanie i ochronę praw poszczególnych pacjentów. Siedem projektów sfinansowanych dzięki unijnemu programowi „Horyzont 2020” zaprezentowanych w najnowszym wydaniu specjalnym rzuca nowe światło na ciekawe innowacje, które mogą zmienić kształt europejskich systemów opieki zdrowotnej oraz rozwiązań oferowanych pacjentom w ciągu najbliższych dziesięcioleci. Choć minie trochę czasu, zanim te rozwiązania na dobre zadomowią się w systemach opieki zdrowotnej, a pacjenci zaczną z nich w pełni korzystać, pracującym nad nimi naukowcom i badaczom przyświecał jeden nadrzędny cel: sprawić, by wszyscy obywatele żyli zdrowiej i bez ograniczeń w nadchodzącym nowym wspaniałym postpandemicznym świecie. Z chęcią poznamy opinie naszych czytelników. Pytania i sugestie można przesyłać na adres: editorial@cordis.europa.eu.
