Badanie preferencji niemowląt dotyczących patrzenia na twarze i przedmioty
Czy pięciomiesięczne dziecko woli patrzeć na twarze, czy też skupia się głównie na przedmiotach niespołecznych, takich jak samochodziki i kubki? Zgodnie z nowym badaniem przeprowadzonym przez europejskich naukowców preferencja ta zależy głównie od czynników genetycznych. Wspierane przez projekty BRAINVIEW, SAPIENS, EU-AIMS i AIMS-2-TRIALS badanie sugeruje, że geny odgrywają istotną rolę w określaniu preferencji wzrokowych niemowląt i tego, o czym uczą się najwięcej. Wyniki badania zostały opublikowane na łamach czasopisma „Nature Human Behaviour”. Niemowlęta zdobywają doświadczenia, które pomagają kształtować ich społeczne obwody mózgowe i społeczne zdolności poznawcze poprzez obserwowanie innych ludzi i wchodzenie z nimi w interakcje. Jednocześnie muszą zmierzyć się z niezwykle trudnym zadaniem, jakim jest uczenie się o przedmiotach i wydarzeniach niespołecznych. To, czy dziecko patrzy w danym momencie na twarze, czy na przedmioty niespołeczne, może odzwierciedlać jego zainteresowania, zrozumienie i motywację oraz to, jak rozwinięty jest jego system poznawczy. Naukowcy przeanalizowali te preferencje u 536 pięciomiesięcznych bliźniąt tej samej płci. „Wyniki naszego badania sugerują, że zanim jeszcze niemowlęta są w stanie wpływać na swoje otoczenie i wybierać je poprzez wskazywanie, raczkowanie lub chodzenie, tworzą własne doświadczenia percepcyjne, systematycznie patrząc częściej na przedmioty społeczne lub niespołeczne. Preferencje te można w dużej mierze wyjaśnić różnicami genetycznymi między dziećmi”, tłumaczy cytowana przez portal „EurekAlert!” główna autorka badania dr Ana Maria Portugal ze szwedzkiego Uniwersytetu w Uppsali, będącego partnerem projektów BRAINVIEW, SAPIENS i AIMS-2-TRIALS. Na tak wczesnym etapie życia preferencje dotyczące informacji społecznych lub niespołecznych nie dają się wyjaśnić rolą środowiska rodzinnego. Zespół ustalił też, że niemowlęta, które w wieku pięciu miesięcy patrzą bardziej na twarze niż na przedmioty niespołeczne, mają zwykle większy zasób słownictwa w drugim roku życia. Różnice dotyczącego tego, na co patrzą niemowlęta, mogą również wpływać na sposób, w jaki rodzice wchodzą z nimi w interakcje. Jak jednak podkreśla w komunikacie prasowym dr Portugal, patrzenie na wiele przedmiotów niespołecznych niekoniecznie musi być negatywnym zjawiskiem, jako że przyczynia się również do rozwoju poznawczego.
Badanie związków z autyzmem
Czy preferencje wzrokowe pozwalają przewidzieć, czy niemowlęta będą później wykazywać zachowania kojarzone z autyzmem, takie jak trudności z komunikacją społeczną? Czy istnieją różnice między płciami, jeśli chodzi o preferowanie twarzy? „Nasze badanie wskazuje, że preferencja dotycząca twarzy u niemowląt nie jest silnie związana ze zdolnością w zakresie komunikacji społecznej w późniejszym dzieciństwie. Nie stwierdziliśmy także różnicy między chłopcami i dziewczętami pod względem preferencji dotyczących obserwowania twarzy w porównaniu z przedmiotami niespołecznymi”, zauważa starszy autor badania prof. Terje Falck-Ytter, również z Uniwersytetu w Uppsali. „Co więcej, nasze dane pokazały, że na preferencje dotyczące twarzy wpływają inne geny niże te zaangażowane w kontakt wzrokowy – chodzi o to, czy patrząc na twarz, niemowlęta obserwują przede wszystkim oczy, czy też usta. To frapujące, że dwa podstawowe zachowania społeczne, jakimi jest patrzenie na twarz i patrzenie w oczy, mają różne podłoże genetyczne i prawdopodobnie ewolucyjne”. Projekty BRAINVIEW (Integrated view on disruptions of early brain development) i SAPIENS (Shaping the social brain through early interactions) zostały już zakończone. Projekt EU-AIMS (European Autism Interventions - A Multicentre Study for Developing New Medications), który także dobiegł końca, oraz trwający projekt AIMS-2-TRIALS (Autism Innovative Medicine Studies - 2 - Trials) otrzymały wsparcie ze środków inicjatywy w zakresie leków innowacyjnych, stanowiącej partnerstwo między Unią Europejską a europejskim przemysłem farmaceutycznym. Więcej informacji: projekt BRAINVIEW projekt SAPIENS projekt EU-AIMS strona projektu AIMS-2-TRIALS
Słowa kluczowe
BRAINVIEW, SAPIENS, EU-AIMS, AIMS-2-TRIALS, niemowlę, twarz, przedmiot niespołeczny, dziecko
