Skip to main content
European Commission logo print header

Article Category

Article available in the following languages:

Czy wiesz jak stara jest twoja kawa?

Dzięki rezultatom nowych badań genetycznych udało się ustalić źródło pochodzenia najpopularniejszej kawy na świecie.

Społeczeństwo icon Społeczeństwo

Kawa cieszy się niegasnącą popularnością wśród mieszkańców Europy, którzy odpowiadają za blisko jedną trzecią światowej konsumpcji tego napoju. Unia Europejska może pochwalić się jednym z najwyższych wskaźników średniego rocznego spożycia kawy na mieszkańca na świecie, który wynosi aż 5 kilogramów na osobę. Nietrudno wyobrazić sobie, ile ziaren trafia każdego dnia do naszych kubków i filiżanek. Jeszcze bardziej ciekawe jest zagadnienie wieku ziaren - są starsze, niż może nam się wydawać na pierwszy rzut oka.

Kawa o poranku

Jak dowiadujemy się z opracowania wyników badań opublikowanych na łamach czasopisma naukowego „Nature Genetics”, historia ziaren kawy arabskiej, popularnie nazywanej Arabiką, rozpoczęła się przeszło pół miliona lat temu. Arabica stanowi większość światowej produkcji kawy i 70 % rynku ziaren. To właśnie te ziarna są wykorzystywane przez największe sieci kawiarni. „Arabica jest jedną z najważniejszych roślin uprawnych na świecie, a jej hodowla stanowi ważną część gospodarek krajów, które są eksporterami ziaren", wyjaśnia Victor Albert, współautor opracowania i biolog ewolucyjny roślin z Uniwersytetu Stanu Nowy Jork w Buffalo, w wypowiedzi przytoczonej przez portal Reuters. „Dzięki kawie wiele niewielkich podmiotów może zarabiać na życie i utrzymywać się na rynku - uprawa tej rośliny nie jest wyłącznie domeną dużych firm. Kawa jest ważnym źródłem przeciwutleniaczy i kofeiny, która pomaga wszystkim ludziom na świecie w wybudzaniu się ze snu - nie jestem wyjątkiem”. „Na przestrzeni dziejów historie kawy i ludzkości były ze sobą ściśle powiązane”, dodaje Patrick Descombes, współautor pracy i wykładowca Szwajcarskiego Federalnego Instytutu Technologii. „Dla wielu krajów produkujących kawę Arabica to coś więcej niż tylko roślina uprawna - to część ich kultury i tradycji".

Historia i teraźniejszość Arabiki

Zespół badawczy z Uniwersytetu w Buffalo badał geny krzewów kawowych z całego świata, aby stworzyć drzewo genealogiczne gatunku Arabica. W drodze badań naukowcy ustalili, że gatunek ten pojawił się po raz pierwszy około 600 000 lat temu w lasach Etiopii w wyniku naturalnej krzyżówki dwóch innych gatunków kawy. Aby zbadać historię kawy, naukowcy przeanalizowali genomy Robusty, czyli drugiego najpopularniejszego gatunku kawy, a także 30 innych roślin należących do gatunku Arabica. „Wykorzystaliśmy informacje genetyczne wciąż istniejące we współczesnych roślinach, aby cofnąć się w czasie i nakreślić możliwie najdokładniejszy obraz długiej historii gatunku oraz ustalić stopnie pokrewieństwa pomiędzy współcześnie uprawianymi odmianami kawy”, wyjaśnia badacz w informacji prasowej opublikowanej przez Uniwersytet w Buffalo. Rośliny kawy Arabica są bardziej podatne na choroby i szkodniki. Wrażliwość ta powoduje, że może być uprawiana tylko w niektórych regionach, które charakteryzują się odpowiednimi warunkami. Albert podkreślił potrzebę ochrony upraw. „Świadomość pochodzenia i historii hodowli współczesnych odmian kawy ma kluczowe znaczenie dla opracowania nowych odmian Arabiki lepiej przystosowanych do świata doby zmiany klimatu". Dbanie o dobrostan tych roślin zapewni nam możliwość cieszenia się aromatycznymi filiżankami kawy o poranku przez wiele lat.

Słowa kluczowe

kawa, kawa arabska, Arabica, ziarno, ziarno kawy, kofeina, uprawa