Nowe powierzchnie nieprzywierające do kontroli obrastania powierzchni przez organizmy żywe
Obrastanie powierzchni przez organizmy żywe, czyli nagromadzenie morskich organizmów takich, jak glony czy skorupiaki na zanurzonych powierzchniach może mieć szkodliwy wpływ na jednostki pływające, wymienniki ciepła, czujniki oceanograficzne czy systemy akwakultury. Szkodliwe skutki obejmują wzrost zużycia paliwa nawet o 40%, jak również globalne wydatki rzędu ponad 11 mld euro na rozwiązywanie problemów w oczyszczalniach ścieków. Fizyczna likwidacja inwazyjnych form życia wymaga obecnie zastosowania biocydów, co wiąże się ze wszystkimi towarzyszącymi problemami zanieczyszczenia środowiska. Finansowany przez UE projekt "Zaawansowane nanostrukturalne powłoki do kontroli obrastania powierzchni materiałów przez organizmy żywe" (AMBIO) zakłada zupełnie inne podejście do rozwiązania problemu przylegania do podwodnych powierzchni. Rozwiązanie leży w analizie molekularnej interakcji między powierzchniami a organizmami obrastającymi te powierzchnie. Aby wytworzyć odpowiednie powiązanie, żywa istota musi być w stanie fizycznie przylegać do powierzchni, a to wiąże się z interakcją międzycząsteczkową. Wystarczy zmienić właściwości powierzchni, aby uniemożliwić przywieranie. Naukowcy projektu AMBIO – interdyscyplinarna grupa przedstawicieli dziedzin nanotechnologii, chemii polimerów, chemii powierzchni, technologii powlekania, hydrodynamiki i biologii morskiej – mieli na celu opracowanie nowych powłok, które zapobiegają lub zmniejszają przyczepność wodnych form życia. Naukowcy opracowali plan badawczy w celu zbadania w nanoskali międzyfazowych właściwości różnych powierzchni oraz sposobów przylegania do nich przez organizmy. Kolejnym krokiem było zaprojektowanie i zmodyfikowanie właściwości powłok, z których wiele wpływałoby na przyczepność. Główne czynniki brane pod uwagę obejmowały zastosowanie powierzchni nieprzywierających, energię powierzchniową, ładunek, przewodność, porowatość, szorstkość, nasiąkanie, tarcie, reaktywność fizyczną i chemiczną oraz kompatybilność z organizmami wodnymi. Wyniki osiągnięte w ramach projektu AMBIO mają wiele konsekwencji dla sektorów powiązanych z wodą. Oszczędności ekonomiczne stanowią oczywistą zaletę, a oszczędności paliwa okrętowego spowodują efekt domina w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń biocydami.
