Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
NASH, przypominające alkoholowe zapalenie wątroby, jest powodowane przez odkładanie się tłuszczu w wątrobie, związane głównie z otyłością. W najbardziej ostrej postaci NASH może powodować uszkodzenie wątroby i wiązać się z wysoką śmiertelnością. Finansowany ze środków UE projekt "Fatty liver: inhibition of progression" (FLIP) miał na celu zrozumienie i zapobieganie rozwojowi NASH. W skład konsorcjum weszli wybitni naukowcy z tej dziedziny oraz hepatolodzy kliniczni, aby zbadać mechanizmy rozwoju NASH oraz poprawić skuteczność leczenia. Do najważniejszych osiągnięć projektu należy stworzenie największej europejskiej bazy danych pacjentów z NASH. Zawiera ona dane kliniczne i epidemiologiczne, a także biobanki próbek pobranych od pacjentów. Analiza tych informacji pozwoliła partnerom projektu na zidentyfikowanie nowych czynników epidemiologicznych i genetycznych warunkujących występowanie NASH, zarówno u dorosłych, jak i młodzieży. Konsorcjum FLIP przeprowadziło największe badania genetyczne na pacjentach z histologicznie opisanym NASH oraz zidentyfikowało skuteczne genetyczne czynniki predykcyjne wskazujące na nasilenie choroby. Z perspektywy klinicznej, w badaniu FLIP przygotowano ustandaryzowaną klasyfikację histologiczną, którą patolodzy z całej Europy mogą wykorzystać do diagnostyki i planowania terapii przeciwko NASH. Dzięki odkryciu nowych markerów w surowicy oraz stworzeniu nieinwazyjnych narzędzi do obrazowania ma poprawić się diagnostyka i prognozowanie tej choroby. Aby poznać zdarzenia, które warunkują wystąpienie i rozwój NASH, uczeni opracowali szereg nowych modeli zwierzęcych oraz kultur hodowlanych in vitro. Badano też różne czynniki metaboliczne, zapalne i fibrotyczne o kluczowym znaczeniu dla zachorowania na NASH, które mogłyby posłużyć jako cele terapii farmakologicznej. Co ważne, projekt FLIP przygotował grunt pod dalsze badania nad NASH w Europie za sprawą ustanowienia Europejskiej Sieci Wspólnych Badań nad NASH. Edukowanie społeczeństwa na temat konsekwencji niezdrowego trybu życia i żywienia dla wątroby powinno pomóc odwrócić ten niekorzystny trend. Prace związane z walidacją celów farmakologicznych w NASH powinny przyczynić się do powstania skutecznego leku dla najciężej chorych.
Słowa kluczowe
Otyłość, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, baza danych, biobanki, farmakologiczne, diagnostyka
