Wyznaczanie trendów w nauce: Najstarsza sztuka naskalna odkryta w indonezyjskiej dżungli
Według artykułu, jaki ukazał się w czasopiśmie „Nature”, niewyraźny szkic bliżej nieznanego zwierzęcia na ścianie jaskini w odległej dżungli na Borneo jest pierwszym znanym dziełem sztuki figuratywnej. Stanowi on jeszcze jeden kamień milowy w rozwoju sztuki prehistorycznej oraz umożliwia kolejny intrygujący wgląd w twórczość pradawnych społeczności ludzkich. „To najstarszy na świecie figuratywny malunek jaskiniowy”, mówi brytyjskiej gazecie „The Guardian” kierownik badania Maxime Aubert, archeolog i geochemik z Griffith University w Australii. „Niesamowicie jest móc to zobaczyć. To okno pozwalające nam zajrzeć w przeszłość”. W innym wywiadzie udzielonym BBC dr Aubert, który wraz ze swoim zespołem przeprowadził datowanie znaleziska, dodaje: „To najstarsze dzieło sztuki jaskiniowej, jakie datowaliśmy, jest dużym obrazem przedstawiającym niezidentyfikowane zwierzę, prawdopodobnie osobnika pewnego gatunku dzikiego bydła wciąż spotykanego w dżungli na Borneo. Jego wiek szacujemy na co najmniej 40 000 lat”. Jest co najmniej 5 000 lat starszy od poprzedniego rekordzisty wśród figuratywnych wizerunków jaskiniowych z pobliskiej indonezyjskiej wyspy Sulawesi. Malowidła naskalne przedstawiały najpierw duże zwierzęta. Jeśli obraz powstał około 40 000 lat temu, jest starszy niż słynne wizerunki zwierząt znalezione w europejskich jaskiniach. „Wygląda na to, że w pewnym momencie doszło do przejścia od przedstawiania świata zwierzęcego do [przedstawiania] świata ludzkiego. I jest to o tyle interesujące, że moim zdaniem z tym samym procesem mamy do czynienia także w Europie”. Wizerunek zwierzęcia to pierwsze znane przedstawienie rzeczywistego obiektu Jest to prawdopodobnie gatunek dzikiego bydła, ale badacze nie mają pewności. Aby ustalić wiek dzieła, zespół zastosował naukowe metody datowania do złóż węglanu wapnia w pobliżu znaleziska. Najstarszym znanym rysunkiem na świecie jest liczący sobie 73 000 lat krzyż znaleziony w południowoafrykańskiej jaskini. Najstarsze malunki w Europie to abstrakcyjny symbol złożony z czerwonych linii i odcisk dłoni wykonany przez Neandertalczyków około 65 000 lat temu. Dzieła te są jednak mniej złożone niż sztuka figuratywna, ukazująca prawdziwe przedmioty, a nie abstrakcyjne kształty. To dlatego odkrycie dokonane na Borneo ma tak szczególne znaczenie. Dr Aubert z zespołem datowali także znalezione na ścianach odciski dłoni pochodzące z różnych okresów. Niektóre mogą pochodzić sprzed 52 000 lat, a więc należą do najstarszych tego typu odcisków na świecie. W wapiennych jaskiniach górskiej prowincji Borneo Wschodniego, gdzie odkryto rysunek, znajdują się tysiące innych prehistorycznych malunków i rysunków, jak również odciski dłoni, wizerunki zwierząt oraz abstrakcyjne znaki i symbole. Wciąż nie wiadomo, kiedy powstały te obrazy. Region Borneo, w którym znajduje się system jaskiń, pozostaje stosunkowo słabo zbadany. Być może na odkrycie czeka jeszcze wiele innych przykładów sztuki naskalnej. Dr Aubert powróci tam w 2019 roku, aby przeprowadzić dalsze badania archeologiczne, które mogą zmienić nasze rozumienie źródeł sztuki.
Kraje
Stany Zjednoczone
