Naukowcy odkrywają, dlaczego marihuana szkodzi pamięci
Właściwości lecznicze marihuany od dawna są przedmiotem gorących sporów. Przeciwnicy stosowania tej substancji jako środka leczniczego powołują się na jej negatywny wpływ na pamięć operacyjną. O ile te skutki uboczne są znane naukowcom od dłuższego czasu, to teraz międzynarodowy zespół badawczy zdobył nowe informacje na temat ich neurobiologicznego podłoża. Na łamach czasopisma Cell naukowcy z Kanady, Chin, Francji, Hiszpanii i USA przedstawiają wyniki swoich badań dotyczących źródeł zaników pamięci. Naukowcy odkryli, że najbardziej psychoaktywny składnik (THC) marihuany osłabia pamięć niezależnie od swojego bezpośredniego wpływu na neurony. Skutki uboczne wynikają z oddziaływania substancji na astrocyty, pasywne komórki, które przez długi czas uważane były za mniej ważne od aktywnych neuronów. Zdaniem badaczy, jeśli uda się rozdzielić te dwie funkcje marihuany, pewnego dnia leczenie przy jej pomocy bólu, ataków i innych dolegliwości może być możliwe bez uszkadzania pamięci. Astrocyty długo były uważane za komórki, które wspierają, chronią i karmią neurony, i dopiero w ostatniej dekadzie naukowcy zaczęli gromadzić dowody na to, że odgrywają one aktywniejszą rolę w połączeniach między neuronami. "Odkryliśmy, że wpływ marihuany na pamięć operacyjną ma swoje początki w astrocytach", komentuje jeden z autorów badania, Giovanni Marsicano z francuskiego instytutu INSERM. Xia Zhang z Uniwersytetu w Ottawie dodaje, że "jest to pierwszy bezpośredni dowód na to, że astrocyty wpływają na pamięć operacyjną". Naukowcy dokonali tego odkrycia przypadkowo, gdyż ich pierwotnym celem było zbadanie, dlaczego w astrocytach występują receptory reagujące zarówno na THC, jak i na sygnały naturalnie wytwarzane w mózgu. Receptory te (CB1R) występują w mózgu w bardzo dużych ilościach, przede wszystkich w różnego rodzaju neuronach. Przeprowadzone przez naukowców doświadczenia wykazały, że myszy pozbawione tylko występujących na astrocytach receptorów CB1R są odporne na uszkodzenia przestrzennej pamięci operacyjnej, jakie zwykle występują po podaniu dawki THC. Natomiast myszy, które pozbawione były CB1R znajdujących się w neuronach, nadal narażone są na tego rodzaju zaburzenia pamięci. Naukowcy wnioskują, że skoro różne typy komórek wytwarzają różne warianty CB1R, to być może istnieje sposób, by sztucznie aktywować receptory znajdujące się na neuronach, pomijając astrocyty. "Badanie dowodzi, że jeden z najpowszechniejszych skutków odurzenia kannabinoidami wynika z aktywacji astrocytowych receptorów CB1R. Sugeruje także, że astrocyty mogą odgrywać niespodziewaną rolę w innych rodzajach pamięci, poza przestrzenną pamięcią operacyjną", tłumaczy Xia Zhang. Teraz naukowcy planują zająć się działaniem endogennych endokannabinoidów, w które w sposób naturalny aktywują CB1R i występują na astrocytach i innych komórkach. System endokannabinoidów jest powiązany z odczuwaniem głodu, bólu, nastrojów, z pamięcią i wieloma innymi funkcjami. Według Giovanniego Marsicano "endokannabinoidy dotyczą w różnym stopniu niemal każdej funkcji fizjologicznej organizmu". Poznanie działania tych cząsteczek może doprowadzić do kolejnych odkryć, na przykład dotyczących choroby Alzheimera.Więcej informacji: Cell: http://www.cell.com/
Kraje
Kanada, Chiny, Hiszpania, Francja, Stany Zjednoczone