PDF Basket
Według Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców około 16 milionów ludzi na całym świecie pozostaje na wygnaniu przez całe lata, bez perspektywy powrotu, przesiedlenia czy integracji z miejscową społecznością. Zjawisko to określa się mianem „przedłużonego wysiedlenia”. Prowadzi ono do niestabilności gospodarczej, marginalizacji społecznej, braku bezpieczeństwa prawnego i niepewności co do przyszłości. Rozwiązania polityczne tego problemu często nie uwzględniają rzeczywistych potrzeb przesiedleńców. W dodatku ograniczają ich możliwości, zamiast je poszerzać.
Zrównoważone rozwiązania w zakresie długotrwałych wysiedleń
Aby lepiej zrozumieć takie przedłużone wysiedlenia, zespół projektu TRAFIG przeprowadził badania empiryczne w Afryce, Azji i Europie. W ciągu 3,5 roku w prace realizowane w ramach projektu zaangażowano ponad 3 120 osób. Badania koncentrowały się wokół pięciu czynników, które pomagają lub utrudniają ludziom wyjście ze stanu przedłużonego wysiedlenia: systemy rządów; lokalne praktyki społeczne i źródła utrzymania; sieci i ruchy transgraniczne; stosunki międzygrupowe między wysiedleńcami a gospodarzami; oraz zachęty rozwojowe do przyjmowania uchodźców.
„Z ponad 2 800 wywiadów z osobami wysiedlonymi, decydentami i praktykami wyłonił się niepokojący i spójny obraz: uchodźcy i osoby wewnętrznie wysiedlone próbują zbudować nowe życie po nagłym wysiedleniu, ale stale natrafiają na przeszkody, bariery i ślepe zaułki”, wyjaśnia koordynator naukowy projektu TRAFIG, Benjamin Etzold, starszy badacz w Bonn International Centre for Conflict Studies.
„W rozmowach z nami setki przesiedleńców podzieliły się swoim poczuciem niepewności i tymczasowości oraz poczuciem niekończącego się oczekiwania na szansę, która nie jest gwarantowana, czyli jasną ścieżkę wyjścia z poplątanego labiryntu tymczasowych rozwiązań, rok po roku”.
Zwrócenie uwagi na łączność i mobilność przesiedleńców
Partnerzy projektu oceniali, w jakim stopniu na bardzo trudne okoliczności, w jakich żyją przesiedleńcy – często przez wiele lat – wpływają polityki rządowe, systemy azylowe, ramy ochrony, udzielanie pomocy i lokalne gospodarki w miejscu zamieszkania przesiedleńców. Przeanalizowali również relacje w sieciach społecznych, interakcje ekonomiczne i mobilność poza miejscem zamieszkania i krajem przyjmującym.
Ustalenia opublikowane w sprawozdaniu TRAFIG Synthesis Report pokazują, że większość uchodźców ma często znacznie bardziej zaawansowaną sieć kontaktów niż wcześniej sądzono. Wykorzystują swoje transgraniczne sieci do zarabiania na życie, utrzymywania kontaktów z bliskimi i budowania lepszej przyszłości. Jednakże zakres, intensywność i wiarygodność powiązań międzynarodowych różnią się znacznie w zależności od kraju, miejsca i badanej grupy.
„Krótko mówiąc, im lepiej funkcjonują lokalne, krajowe i ponadnarodowe sieci wsparcia, tym lepiej przesiedleńcy radzą sobie z wieloma wyzwaniami, które napotykają po wysiedleniu”, mówi Etzold. „I tym łatwiej jest im odbudować swoje życie, a tym samym wyjść ze stanu przedłużonego wysiedlenia”.
Wspieranie decydentów i praktyków w zakresie pomocy osobom wysiedlonym
Podręcznik TRAFIG Policy Handbook zawiera wnioski, przykłady, zalecenia dotyczące polityki oraz najlepsze praktyki. Oferuje także ważne porady dotyczące osiągania skoncentrowanych na ludziach i trwałych rozwiązań w odniesieniu do długoterminowych wysiedleń. Ustalenia poczynione w trakcie realizacji projektu TRAFIG przyczyniają się do realizacji głównych celów Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców: Globalne porozumienie w sprawie uchodźców. Uzyskane wyniki będą przydatne dla osób zajmujących się ochroną uchodźców, integracją lokalną, przesiedleniami, a także powrotami i mobilnością cyrkulacyjną. Co więcej, wyniki badań członków zespołu projektowego dostarczają również nowych spostrzeżeń odnoszących się do polityki pomocy humanitarnej i rozwoju w krajach, które jako pierwsze goszczą uchodźców.
Z kolei Zestaw narzędzi dla praktyków obejmuje praktyczne pomysły dotyczące tego, jak wzmocnić więzi i kontakty z innymi w czasie wysiedlenia. „Teraz znacznie lepiej rozumiemy, jak dochodzi do długotrwałych wysiedleń oraz w jakim stopniu wpływają na nie sieci społeczne uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych”, podsumowuje Etzold.