PDF Basket
Mimo że w promowanie równości płci w nauce i technologii włożono wiele wysiłku, kobiety wciąż są niedostatecznie reprezentowane w naukach przyrodniczych, technologii, inżynierii i matematyce, określanych wspólnie skrótem STEM. Jak wskazują pochodzące z 2018 roku dane Eurostatu dotyczące absolwentów szkół wyższych, wśród osób, które uzyskały dyplomy w dziedzinach związanych z inżynierią, produkcją i budownictwem, było 2,6 razy więcej mężczyzn niż kobiet, a w przypadku technologii informacyjnych i komunikacyjnych było ich 3,9 razy więcej. Ponadto z przygotowanego przez Eurostat raportu za 2018 rok wynika, że kobiety są słabo reprezentowane w sektorze wytwórczym (tylko 21 % zajmujących się tą dziedziną naukowców i inżynierów), a według Europejskiego Instytutu ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) tylko 17 % specjalistów w dziedzinie technologii informacyjno-komunikacyjnych to kobiety.
„Biorąc pod uwagę fakt, że technologia wywiera ogromny wpływ na nasze życie, nierówny udział kobiet i mężczyzn w działaniach związanych z badaniami i innowacją jest szczególnie niepokojący”, mówi Brigitte Ratzer, badaczka z Politechniki Wiedeńskiej, pracująca w biurze ds. kompetencji w zakresie uwzględniania perspektywy płci.
W ramach finansowanego ze środków UE projektu GEECCO Ratzer podejmuje wysiłki mające na celu wzmocnienie roli kobiet w działalności badawczej i innowacyjnej. „Usuwając stojące przez kobietami naukowcami bariery związane z rekrutacją, utrzymaniem się w zawodzie, podejmowaniem decyzji i karierą zawodową, chcemy zwiększyć liczbę kobiet pracujących w dziedzinach STEM”, dodaje Ratzer.
Podnoszenie świadomości
W tym celu zespół projektu GEECCO tworzy plany dotyczące równowagi płci (ang. gender equality plan, GEP). „GEP to zbiór strategicznych działań, których celem jest osiągnięcie równości płci w organizacjach badawczych i na uczelniach”, wyjaśnia Ratzer. „Działania te mogą obejmować przeprowadzanie oceny wpływu w celu zidentyfikowania przejawów nierównego traktowania ze względu na płeć, wdrażanie innowacyjnych rozwiązań mających zapobiegać takim zjawiskom oraz monitorowanie postępów w zakresie osiągania równowagi między płciami”.
Zespół projektu opracował indywidualne plany GEP dla czterech europejskich uczelni i dwóch organizacji finansujących badania naukowe. „Wszystkie te instytucje zajmują się dziedzinami STEM, gdzie nierówności między płciami to wciąż poważny problem”, zauważa Ratzer.
Aby opisać unikalne metody, jakich do usuwania takich nierówności używa zespół, Ratzer wspomina jedną z partnerskich organizacji badawczych, która wdrożyła środki mające na celu wspieranie kobiet na stanowiskach głównych badaczy i tworzenie różnorodnych pod względem płci zespołów naukowych. „Inicjatywa ta znacznie poprawiła zrównoważenie płci wśród naukowców powoływanych do zespołów badawczych i na stanowiska głównych badaczy, a organizacji udało się osiągnąć niemal równy podział”, zauważa Ratzer.
„Projekt GEECCO pozwolił zwrócić uwagę na znaczenie uwzględniania aspektu płci w działaniach związanych z badaniami, nauczaniem i podejmowaniem decyzji”, mówi Amaia Lusa, profesor zwyczajny na Politechnice Katalońskiej, która jest jedną z organizacji badawczych uczestniczących w projekcie. „W ten sposób projekt GEECCO stał się przyczynkiem do wprowadzenia niezbędnych zmian strukturalnych na naszej uczelni”.
Mimo że projekt GEECCO jest nadal w trakcie realizacji, zespół przystąpił już do rozpowszechniania sprawdzonych metod osiągania równości płci. Na przykład przygotowano materiały szkoleniowe dotyczące przygotowywania i wdrażania planów GEP, a także monitorowania ich realizacji. Wszystkie te materiały są dostępne na stronie internetowej projektu. Obejmują one poradniki opisujące sposoby monitorowania i oceny, wytyczne dotyczące nadzorowania realizacji celów związanych z równością płci, a także informacje na temat gromadzenia i analizowania danych.
O krok bliżej równości płci
Ponieważ innowacja i technologia odgrywają coraz ważniejszą rolę w dzisiejszej gospodarce opartej na wiedzy, konieczność zapewnienia równości płci w badaniach i edukacji w dziedzinach STEM nabrała ogromnego znaczenia. Dzięki inicjatywom takim jak projekt GEECCO cel związany z osiągnięciem równowagi kobiet i mężczyzn staje się nieco bliższy.
„Od sposobu, w jaki się przemieszczamy, po metody komunikacji, pracy i rekreacji – nauka i inżynieria w istotny sposób wpływają na nasze stechnicyzowane życie”, podsumowuje Ratzer. „Uwzględniając płeć biologiczną i społeczno-kulturową w dziedzinach nauki i inżynierii leżących u podstaw większości stosowanych dziś technologii, sprawimy, że rozwiązania takie będą w równym stopniu przydatne i dostępne dla wszystkich”.