Błędy językowe – tworzenie i rozumienie wypowiedzi
Głównym zjawiskiem badanym w projekcie "Verb agreement encoding during language production and comprehension" (VERBAGRENCODING) był wpływ bliskości wyrazów na związek zgody pomiędzy nimi. Na tej podstawie badano, jak zgoda jest przetwarzana podczas tworzenia i rozumienia wypowiedzi językowych. Analizowano błędy, które wynikają z obecności jednego lub więcej rzeczowników w zdaniu, gdy czasownik może być zgodny z jednym lub drugim pod względem liczby. Przykład: "Klucze do szafki jest/są…". Naukowcy z projektu skoncentrowali się na kodowaniu zgody pomiędzy podmiotem i orzeczeniem w języku baskijskim oraz związku zgody pomiędzy dopełnieniem i enklityką a poprzedzającym je wyrazem w hiszpańskim. Celem było ustalenie, czy występują w ich przypadku podobne efekty wpływu efektu przyciągania wyrazów i czy rządzą się takimi samymi zasadami, jak związki zgody pomiędzy podmiotem i orzeczeniem. Zebrane dane pozwoliły stwierdzić, że zgoda pomiędzy dopełnieniem a orzeczeniem podlega wpływowi takich samych czynników składniowych, jak te, które mają wpływ na kodowanie związku zgody podmiotu z orzeczeniem. Tworzenie związku zgody z dopełnieniem obejmuje też podobne procesy do tych występujących przy tworzeniu związku zgody z podmiotem. Inne eksperymenty były prowadzone z udziałem osób dwujęzycznych: mówiących po hiszpańsku i baskijsku. Wyniki wskazują, że przyswojenie drugiego języka we wczesnym dzieciństwie umożliwia właściwe przyswojenie reguł zgody nieobecnych w pierwszym języku. Pod względem kodowania zgody liczby w hiszpańskim zebrane dane wskazują, że kodowanie związku zgody pomiędzy dopełnieniem i enklityką wymaga takich samych procesów myślowych, jak w przypadku podmiotu i orzeczenia. Inny zestaw eksperymentów wykazał, że w hiszpańskim występują podobne efekty wpływu efektu przyciągania wyrazów na zgodę pomiędzy podmiotem i orzeczeniem oraz dopełnieniem i enklityką, zarówno podczas tworzenia, jak i odbioru wypowiedzi. Działania w ramach projektu ujawniły szereg efektów przyciągania wyrazów, które w podobny sposób zakłócają tworzenie i rozumienie różnego rodzaju związków zgody w odmiennych pod względem typologicznym językach. Projekt VERBAGRENCODING stanowi pierwsze badanie związków zgody pomiędzy podmiotem i orzeczeniem oraz dopełnieniem i enklityką. Wyniki projektu potwierdzają z dużą pewnością, że te same zasady, dotyczące kodowania zgody pomiędzy podmiotem i orzeczeniem dotyczą związku zgody pomiędzy dopełnieniem i orzeczeniem w języku baskijskim oraz związku zgody pomiędzy dopełnieniem i enklityką a poprzedzającym je wyrazem w hiszpańskim. Wyniki pozwalają stworzyć ponadjęzykowy opis procesu kodowania związku zgody podczas tworzenia i rozumienia wypowiedzi.
