Wskrzeszanie teorii pokoju demokratycznego
Pokój wśród narodów to trudno osiągalna wizja, która, co ciekawe, lecz mało zaskakujące, jest bardziej powszechna w demokracjach niż w autokracjach. Idea ta wyrażona została w teorii pokoju demokratycznego sformułowanej przez niemieckiego filozofa Immanuela Kanta, a w późniejszych latach rozwiniętej przez innych znawców tej dziedziny. Zespół finansowanego przez UE projektu "Democratic peace theory. A philosophical reconsideration" (DPTPR) zajmuje się badaniem oryginalnej teorii Kanta, by porównać i ocenić jej nowsze wersje. Naukowcy analizują idee Kanta, jego pisma i całość filozofii, lecz także współczesne publikacje w tym zakresie autorstwa Deana Babsta, Johna Rawlsa oraz Michaela Doyle'a. Oprócz porównania opisywanych przez Kanta idei pokoju i współczesnej debaty, w ramach projektu analizowane są także zastrzeżenia do teorii pokoju demokratycznego i jej niespójności. Dowody wskazują na przykład, że demokracje angażują się w wojnę w takim samym stopniu jak autokracje, co stawia pod znakiem zapytania całą koncepcję teorii pokoju. Co więcej, niektóre z silnych demokracji, takie jak Stany Zjednoczone, angażowały się w tajne działania skierowane przeciwko rządom demokratycznym i wielokrotnie uczestniczyły w wojnach w historii najnowszej. Krytyka staje się jednak bardziej złożona, jeśli weźmiemy pod uwagę, że niektóre z wojen demokratycznych toczono w duchu samoobrony lub w obronie praw człowieka. Teoria ta jest również uściślana poprzez badanie, czy sprawiedliwość społeczna na poziomie globalnym jest niezbędna do utrzymania pokoju. Pozostałe rozważania podejmowane podczas debaty obejmują regulację handlu i praw własności intelektualnej, ubóstwo, przemoc i sprawiedliwą dystrybucję dóbr na świecie, które to czynniki również wpływają na globalne bezpieczeństwo. Kolejnym ważnym czynnikiem jest sposób, w jaki globalny porządek ekonomiczny faktycznie utrwala istnienie reżimów dyktatorskich. Pomimo pominięcia w debacie na temat teorii pokoju wielu zagadnień i czynników, zespół projektu tworzy bardziej wszechstronny i precyzyjny obraz tego zagadnienia. Implikacje społeczne wynikające z projektu są znaczące i mogą pomóc UE i innym krajom liberalnym poza nią w promowaniu pokoju na świecie. Rezultaty projektu DPTPR mogą przyczynić się do tworzenia polityki podnoszącej bezpieczeństwo międzynarodowe we wszystkich jego złożonych aspektach, wykraczającej poza samo promowanie demokracji, co może sprawić, że świat stanie się lepszy.
Słowa kluczowe
Teoria pokoju demokratycznego, bezpieczeństwo międzynarodowe, pokój, demokracje, autokracje, Kant, samoobrona, prawa człowieka
