Mechanizmy mózgowe stanów psychicznych
Konstruktywistyczna teoria stanów psychicznych sugeruje, że nasze doświadczenia, myśli, emocje i odczucia tworzone są przez interakcje między różnymi sieciami neuronowymi. W projekcie MAPPING THE MIND teoria ta została wykorzystana do wysunięcia hipotezy, zgodnie z którą każdy z różnych stanów psychicznych opiera się na innej kombinacji tego samego zbioru rozproszonych sieci w mózgu. W pierwszym z przeprowadzonych badań śledzono emocje, wrażenia zmysłowe i myśli uczestników w reakcji na opisywane negatywne sytuacje. Korzystając z czynnościowego obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (fMRI) badacze mierzyli aktywność dużych sieci neuronowych. Wyniki tych analiz wskazują, że podczas wyrażania emocji i wrażeń zmysłowych najbardziej aktywne są obszary mózgu powiązane z odczuciami fizycznymi. Ponadto są one aktywne podczas myślenia. Świadczyłoby to o prawdziwości teorii, zgodnie z którą wiele stanów psychicznych wykorzystuje te same sieci w mózgu. Uczeni pokazywali uczestnikom również negatywne oraz ekscytujące obrazy, które przez jednych mogą być interpretowane jako odrażające, a przez innych jako fascynujące. Przykłady obejmowały wojnę i operację palca. Wstępne analizy pokazują, że różnice te mogą wynikać ze sposobu konceptualizacji tych obrazów. Część mózgu odpowiedzialna za konceptualizację wydaje się odgrywać większą rolę w nietypowych stanach emocjonalnych, takich jak fascynacja, niż w stanach bardziej typowych, jak strach czy odraza. W innym przeprowadzonym badaniu analizowano sieci odpowiedzialne za rozumienie stanów psychicznych innych osób. Uczestników poproszono o odpowiadanie na zdania opisujące stany emocjonalne i nieemocjonalne. Wyniki tego badania wskazują, że za rozumienie stanu psychicznego odpowiadają te same sieci, co za subiektywne pojmowanie mentalne. Badano również, czy neurony w mózgu, uczestniczące w doświadczaniu emocji, odczuć oraz rozumieniu emocji u innych, nie nakładają się. Z użyciem fMRI badacze znaleźli dowód na wzajemne oddziaływania sieci rozproszonych na dużą skalę. Wyniki projektu MAPPING THE MIND są sprzeczne z założeniem, że różnym funkcjom psychicznym odpowiadają odrębne obszary w mózgu. Wydaje się, że w rzeczywistości stany psychiczne są generowane w mózgu przez pewne wspólne sieci neuronowe. I to pomimo faktu, że badane domeny psychiczne wydają się być bardzo różne. Omawiane badanie pomogło naukowcom lepiej zrozumieć, w jaki sposób mózg tworzy umysł.
Słowa kluczowe
Mózg, stany psychiczne, sieci neuronalne, teoria konstruktywistyczna, sieci rozproszone
