Ekspozycja jako terapia jadłowstrętu psychicznego
Anoreksja powoduje najwyższy odsetek zgonów wśród chorób psychicznych. U około 25% pacjentów rozwija się ciężka i wydłużająca się forma choroby, która staje się oporna na leczenie ze względu na postępujące zmiany neurologiczne związane z wydłużonym głodowaniem. Uczestnicy projektu ET4AN (New technologies to support eating in anorexia nervosa: A neuroimaging study) dokonali rekrutacji 16 pacjentów i 21 osób zdrowych jako grupy kontrolnej oraz zaprojektowali i przeprowadzali 12 sesji stopniowej i nakierowywanej terapii bazującej na ekspozycji, a trwającej przez ponad 3 miesiące. Skuteczność programu określano na podstawie pomiaru wskaźnika masy ciała (BMI) i raportów pacjentów. Oceniano objawy zaburzeń żywieniowych, objawy związane z nastrojem, rytuały i niepokojące myśli dotyczące jedzenia. Przy pomocy obrazowania mózgu zmierzono aktywność mózgu w odpowiedzi na wizualną prezencję obrazków przedstawiających żywność przed i po interwencji. Po interwencji pacjenci mieli wyższe BMI i raportowali wyraźne zmniejszenie poziomu niepokoju związanego z jedzeniem i zaabsorbowania tym tematem. Odkryto również zmiany polegające na niższym poziome lęku i większej pewności siebie. Co ciekawe, charakterystyki neuronalne pacjentów wskazywały plastyczne zmiany związane z interwencją. W porównaniu do grupy kontrolnej wykazywali wyraźne zmniejszenie aktywności przedklinka – obszaru związanego z przetwarzaniem bodźców lękowych dotyczących własnej osoby. Jednocześnie, odnotowano znaczny wzrost neuronalnej aktywności w obrębie kory przedczołowej, odpowiedzialnej za planowanie złożonych czynności. Wcześniejsze badania pacjentów wyleczonych z anoreksji wykazały wzrost aktywności w tym samym obszarze mózgu. Odkrycia uczestników projektu ET4AN dają nadzieję na obniżenie poziomu lęku wywołanego bodźcami żywnościowymi i na wywołanie zmian klinicznych w aktywności odpowiednich obszarów mózgu. Grupa badawcza analizuje obecnie metody rozpowszechniania szczegółowych informacji o tej interwencji na całym świecie, aby szkolić personel służby zdrowia i opiekunów oraz byłych pacjentów do roli mentorów. Wyniki zostaną użyte w przyszłości do planowania szeroko zakrojonych, zrandomizowanych badań tego programu terapeutycznego.
Słowa kluczowe
Terapia ekspozycji, jadłowstręt psychiczny, lęk związany z odżywianiem, śmierć głodowa, neuroobrazowanie
