Podejście genomiczne do zwalczania komarów
Do schorzeń przenoszonych przez żywiące się krwią owady należy malaria, denga i filarioza, które nadal stanowią ogromne zagrożenie dla ludzi. Jako że pestycydy stają się coraz mniej skuteczne i zwiększają się obawy związane ze zmianami klimatu, istnieje pilne zapotrzebowanie na nowe metody zwalczania wektorów chorobowych. Zsekwencjonowano genomy ponad 500 komarów z rodzaju Anopheles. Co ciekawe, tylko niektóre z nich przenoszą na ludzi malarię, a ta obserwacja musi mieć swoje podstawy genetyczne. Finansowany przez UE projekt ANOCAP (Comparative evolutionary and functional genomics of disease-vector anopheles mosquitoes) został zainicjowany, aby opracować strategie komputerowej identyfikacji genetycznych wzorców selekcji naturalnej w licznych genomach komarów. Aby ustalić, czym charakteryzuje się wektor malarii i opracować skuteczne metody zwalczania go, naukowcy musieli poznać genetyczne uwarunkowania odpowiedzi behawioralnej i genetycznej, powstałe w toku ewolucji. W tym kontekście naukowcy z projektu ANOCAP wyszukują zbieżności w pełnych genomach, pozwalające identyfikować elementy czynnościowe. Naukowcy starają się uwzględniać wielkość genomu i pokrewieństwo ewolucyjne między badanymi gatunkami komarów. Wykryte zbieżności przeglądano w narzędziu internetowym a następnie przesiewano w procedurze komputerowej, aby wykryć regiony kodujące białka. Znacząca część prac była poświęcona identyfikacji ograniczeń ewolucyjnych tych zależności, a tym samym ustaleniu ich istotności czynnościowej. Już wstępne wyniki wskazują, jak silnie dane genomowe przekładają się na lepsze zrozumienie biologii wektorów chorób. Połączenie komparatywnej genomiki ewolucyjnej tych owadów z walidacją czynnościową powinno przynieść znaczące postępy w tworzeniu strategii zwalczania chorób. Przyczyni się to też do opracowania innowacyjnych metod rozwiązywania ogólnoświatowych zagrożeń dla zdrowia.
Słowa kluczowe
Genom, wektor, malaria, Anopheles, komar, komputerowy, ewolucja