Ryby hodowlane przechodzą na wegetarianizm
Głównym składnikiem paszy podawanej rybom hodowlanym na całym świecie jest mączka rybna. Jednak nie oczekuje się, by światowa produkcja tego surowca miała wzrosnąć, a do tego nadmierne jej stosowanie ma szkodliwy wpływ zarówno na same ryby, jak i na środowisko naturalne. Jednym z rozwiązań może być wykorzystanie białka sojowego jako jej zamiennika w paszy. To jednak mogłoby doprowadzić do zaburzeń jelit, takich jak stany zapalne u hodowlanych ryb mięsożernych. W ramach projektu FISHPROG (Breaking frontiers for the use of plant-derived feeds in fish farming through nutritional programming of fish larvae) zbadano, czy ryby można zaprogramować od wczesnych etapów rozwoju, by tolerowały białko pochodzenia roślinnego. Dotychczas liczba badań w zakresie programowania żywieniowego zwierząt, poza człowiekiem i innymi ssakami, jest dość ograniczona. Partnerzy projektu skupili się na doradzie królewskiej (Sparus aurata), gatunku mięsożernej ryby morskiej powszechnie hodowanej w regionie śródziemnomorskim i innych regionach Europy. Przeprowadzono także dodatkowe doświadczenia na daniu pręgowanym (Danio rerio) jako na gatunku modelowym. Badacze zidentyfikowali procesy trawienne ryb z gatunku S. aurata, na które karmienie białkiem sojowym na wczesnych etapach rozwoju najprawdopodobniej miałoby wpływ w późniejszym życiu. Grupom ryb podawano paszę z zawartością białka sojowego podczas pierwszego karmienia, a następnie hodowano je bez dodatku soi. Następnie dokonano pomiaru kilku wskaźników trawienia, absorpcji składników odżywczych i zdrowego stanu jelit u starszych larw dorady, którym nie podawano soi, oraz u narybku dania pręgowanego karmionego ponownie paszą z dodatkiem soi. Wyniki dowiodły, że niektóre z ważnych właściwości funkcyjnych, przypuszczalnie w jelitach ryb, takich jak stany zapalne i absorpcja składników odżywczych, mogą zostać zmienione wskutek żywienia na wczesnych etapach rozwoju. Rezultaty wykazały ponadto, że wczesnemu żywieniu larw ryb białkiem sojowym towarzyszyły modyfikacje DNA i skojarzonych białek regulacyjnych. Informacje te będą pomocne w dalszych badaniach nad mechanizmami związanymi z programowaniem żywieniowym ryb. Projekt FISHPROG będzie pomocny w tworzeniu bardziej zrównoważonej paszy dla ryb i zachęci do dalszej współpracy interdyscyplinarnej w zakresie testowania swoich odkryć dotyczących gatunków ryb ważnych dla europejskiej akwakultury.
Słowa kluczowe
Akwakultura, mączka rybna, soja, białko roślinne, FISHPROG, programowanie żywieniowe, dorada królewska, Sparus aurata, żywienie na wczesnych etapach rozwoju
