Komórki macierzyste w powstrzymywaniu następstw udaru
Niedawne odkrycia pokazują, że dożylne podawanie szczególnego typu komórek macierzystych, komórek zrębowych szpiku kostnego (BMSC), wywiera efekt neuroochronny po eksperymentalnie wywołanym udarze niedokrwiennym. Jednakże ponad 99% komórek pozostaje uwięziona w płucach, śledzionie i nerkach, co skutkuje potencjalnie poważnymi ektopowymi działaniami niepożądanymi. W poprzednim badaniu udowodniono, że przeszczep BMSC do kompartmentu płynu mózgowo-rdzeniowego (CSFC) zmniejsza urazy mózgu następujące po niedokrwieniu w porównaniu do podawania dożylnego. Uczestnicy finansowanego przez UE projektu STEMFORSTROKE (Secretome analysis of intrathecally applied bone marrow stromal cells in experimental stroke) badali terapeutyczny potencjał i profil bezpieczeństwa BMSC przeszczepionych do CSFC po udarze niedokrwiennym. Bardzo ważne dla powodzenia projektu było stworzenie nowego mysiego modelu udaru o wydłużonym okresie życia. Przy wykorzystaniu tego modelu naukowcy odkryli, że po pojedynczym wstrzyknięciu do komory mózgu BMSC oraz małocząsteczkowe wskaźniki rozprzestrzeniają się po całym CSFC. W związku z tym płyn mózgowo-rdzeniowy może podtrzymywać komórki macierzyste przy życiu i umożliwiać dużym cząsteczkom migrację głęboko do miąższu mózgu. Oznacza to, że CSFC może stanowić skuteczną drogę podania leku do uszkodzonego miąższu mózgu. Ewaluacja potencjału terapeutycznego BMSC przy użyciu nowego mysiego modelu pokazała, że tylko BMSC zawierające komponent monocytarny mogły zmniejszyć neurologiczne uszkodzenia występujące po niedokrwieniu. Wstrzyknięte BMSC zwiększały aktywację układu dopełniacza jak również produkcję innych molekuł regulatorowych w CSF. Co istotne, dane proteomiczne pokazały, że sekretom BMCS in vivo różni się znacząco od uzyskanego we wcześniejszych badaniach in vitro. Wyniki te naświetliły potrzebę przeprowadzenia badań in vivo BMSC i innych komórek macierzystych pod kątem ich przydatności do zastosowań biomedycznych.
Słowa kluczowe
Udar, regeneracyjny, komórek zrębowe szpiku kostnego, płyn mózgowo-rdzeniowy, sekretom