Poszerzanie zasięgu transnarodowych badań różnorodności biologicznej
Odpowiedź na wyzwania związane z zagadnieniem różnorodności biologicznej i dostarczanie naukowego wsparcia wymaga skoordynowanych, interdyscyplinarnych badań naukowych na poziomie krajowym, regionalnym i międzynarodowym. BiodivERsA to unijna sieć krajowych i lokalnych ministerstw i urzędów, która wspiera tego rodzaju działania poprzez programowanie i finansowanie badań różnorodności biologicznej oraz rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Oparty na zdobyczach wcześniejszych inicjatyw BiodivERsA1 i BiodivERsA2 i NetBiome, BiodivERsA3 jest projektem ERA-NET współfinansowanym w ramach programu „Horyzont 2020”, który zrzesza 36 organizacji z 23 krajów Europy. Koordynator projektu, dr Xavier Le Roux, wyjaśnia: „Sieć ta ma wzmocnić współpracę między podmiotami odpowiedzialnymi za programy, a podmiotami odpowiedzialnymi za finansowanie badań różnorodności biologicznej, aby osiągnąć synergię i wydajność zasobów, a także silną integrację na szczeblu lokalnym, krajowym i transnarodowym”. Od mapy badań różnorodności biologicznej do strategicznych programów Projekt BiodivERsA pozwolił zidentyfikować istniejące projekty badawcze w dziedzinie różnorodności biologicznej oraz źródła ich finansowania w całej Europie poprzez kompilację i analizę informacji z publicznej bazy danych indeksującej ponad 11 500 projektów. Następnie partnerzy projektu opracowali strategiczny program badawczy prezentujący współdzieloną wizję sieci w odniesieniu do potrzeb badań różnorodności biologicznej i priorytetowych działań we wszystkich krajach Europy. Partnerzy projektu BiodivERsA z regionów zamorskich oraz najbardziej odległych krajów i terytoriów zadbali, by program ten zaspokajał także ich potrzeby badawcze. Aby sprostać rozwojowi sieci i dywersyfikacji działań, projekt BiodivERsA poszerzył swój zarząd o dwóch wice-prezesów oraz radę doradczą składającą się z najlepszych badaczy i różnych interesariuszy. Projekt BiodivERsA3 czerpie korzyści z wcześniejszej pomyślnej współpracy między krajami Europejskiej Przestrzeni Badawczej (EPB), którą rozpoczęły w 2005 r. dwie pierwsze edycje sieci. Ten projekt ERA-NET był podstawą ambitnych wezwań do składania wniosków o dofinansowanie badań różnorodności biologicznej, usług ekosystemowych i rozwiązań opartych na zasobach przyrody, w szczególności wezwania z 2015 r. dotyczącego niebieskiej i zielonej infrastruktury oraz wezwania z 2018 r. dotyczącego różnorodności biologicznej i zdrowia. Wśród najważniejszych osiągnięć projektu jest skuteczna mobilizacja lokalnych, krajowych i unijnych środków na potrzeby wdrożenia tych wezwań, wynosząca 44 mln EUR. Dodatkowe 28 mln EUR środków finansowych pozyskano z inicjatywy COFUND o nazwie BiodivScen zawiązanej między BiodivERsA i Belmont Forum. Najważniejsze dla sukcesu projektu BiodivERsA3 było uczestnictwo interesariuszy. Przez różne działania naukowo-społeczne, naukowo-biznesowe i naukowo-polityczne sieć wspiera zaangażowanie stron zainteresowanych z sektora publicznego i prywatnego, zapewniając, że nowo pozyskana wiedza zostanie szybko rozpowszechniona i będzie przydatna w procesie tworzenia zaleceń i działań politycznych. Przyszłość sieci BiodivERsA BiodivERsA wspiera EPB w dziedzinie różnorodności biologicznej, usług ekosystemowych i rozwiązań opartych na zasobach przyrody przez stałe łączenie programów badawczych na poziomie krajowym i europejskim. Celem jest wspólna, ukierunkowana na przyszłość wizja przezwyciężenia fragmentacji badań w tej dziedzinie. „Projekt BiodivERsA3 znacząco przyczynił się do przeformowania wizji i wsparcia dla badań różnorodności biologicznej, odpowiadając na potrzebę poszukiwania i wspierania nowych rozwiązań i możliwości dla różnorodności biologicznej i ludzkości, która jest jej częścią”, mówi dr Le Roux. Niewątpliwie, rosnąca presja na środowisko wynikająca z działalności człowieka oraz pojawienie się globalnych wyzwań w postaci zmian klimatycznych, stanowią znaczące problemy dla różnorodności biologicznej i bezpośrednio wpływają na społeczności ludzkie. Partnerzy projektu BiodivERsA są przekonani, że aby zmierzyć się z tymi wyzwaniami badania różnorodności biologicznej powinny zająć ważne miejsce w Europie będącej celem programu „Horyzont Europa” oraz wzmocnić więź między poziomem krajowym i europejskim. Projekt BiodivERsA ma na celu zmierzenie się z tym poprzez finansowanie wybitnych, transnarodowych, multidyscyplinarnych i interdyscyplinarnych badań związanych z tematyką różnorodności biologicznej. Nowo pozyskana wiedza i innowacyjne, oparte na zasobach przyrody rozwiązania powstałe w toku takich projektów, przyczynią się do zachowania trwałości różnorodności biologicznej, usług ekosystemowych i działań człowieka.
Słowa kluczowe
BiodivERsA3, różnorodność biologiczna, badania naukowe, sieć, Europejska Przestrzeń Badawcza (EPB), finansowanie, usługi ekosystemowe, rozwiązania oparte na zasobach przyrody
