Projekt UE zmierzający do opracowania robotów posiadających świadomość emocjonalną
Celem nowego projektu finansowanego ze środków UE jest zaprojektowanie robotów posiadających świadomość emocjonalną, które są w stanie współdziałać z ludźmi w codziennych sytuacjach i rozwijać się emocjonalnie w reakcji na potrzeby ich właścicieli. Inicjatywa FEELIX GROWING (FEEL, Interact, eXpress:a Global approach to development With Interdisciplinary Grounding - "czuj, działaj, wyrażaj - globalne podejście do rozwoju w oparciu o podstawy interdyscyplinarne") gromadzi partnerów reprezentujących tak różne dziedziny, jak psychologia rozwojowa i porównawcza, neuroobrazowanie, etologia i robotyka. Jest finansowana ze środków przeznaczonych na obszar tematyczny dotyczący technologii społeczeństwa informacyjnego (IST) w szóstym programie ramowym w wysokości 2,5 miliona euro i będzie realizowana przez trzy i pół roku. Roboty mogą potencjalnie wykonywać dla nas wiele ważnych usług, takich jak zapewnienie towarzystwa, opieki, rozrywki, monitorowanie pacjenta i wspieranie leczenia. Jednak jeśli roboty mają naprawdę stać się częścią codziennego życia ludzi, muszą być w stanie przystosowywać się do ich środowiska. - Jeśli roboty mają żyć z ludźmi, nie powinny być zaprogramowane w szczegółach, tylko rozwijać się razem z ich użytkownikami - wyjaśniła Lola Cańamero z Wydziału Informatyki Uniwersytetu w Hertfordshire, który koordynuje projekt. - Na przykład, jeśli człowiek wybucha płaczem, robot będzie stopniowo uczył się, czy lepiej starać się go pocieszyć, czy zostawić w spokoju. Roboty opracowane w ramach projektu będą wykorzystywać kamery i czujniki przeznaczone do określania takich parametrów, jak ciepło, dotyk i odległość, aby wychwytywać niewerbalne sygnały informujące o stanie emocjonalnym człowieka. Na przykład jednym z obszarów zainteresowania będzie sposób poruszania się ludzi. - Sposób chodzenia może wiele powiedzieć o stanie emocjonalnym - powiedziała serwisowi CORDIS Wiadomości dr Cańamero. Wśród innych wskaźników stanu emocjonalnego są ton głosu i - oczywiście - wyraz twarzy, chociaż umożliwienie robotom rozpoznawania tego ostatniego jest niezwykle trudne. - Światło musi być stabilne i trzeba umieścić znaczniki przy ustach i oczach osoby - wyjaśniła dr Cańamero. I chociaż roboty nie będą w stanie odczuwać emocji w taki sposób jak my, będą posiadać mechanizmy pozwalające im zachowywać się tak jakby wyrażały uczucia w odpowiedzi na zachowanie właściciela. Roboty będą kształtowały swoje zachowanie na podstawie reakcji ludzi, z którymi spędzają większość czasu. Co więcej, będą one w stanie rozróżniać ludzi, na przykład różne osoby w jednym gospodarstwie domowym, i uczyć się odpowiednio reagować na ich różne osobowości. Jednak mimo iż roboty będą musiały się uczyć, jak współdziałać z ludźmi, ludzie również będą musieli się przyzwyczaić do robota w pobliżu i nauczyć się, jak się z nim porozumiewać oraz poznać jego ograniczenia. Własne doświadczenia dr Cańamero wykazały, że ludzie automatycznie dostosowują swoje zachowanie do robota. Na przykład ludzie szybko uczą się dopasowywać tempo chodzenia, tak żeby robot był przy nich i pomagał im w pokonywaniu przeszkód. Jeśli chodzi o pytanie, na ile ludzie są gotowi powitać roboty w swoim życiu, dr Cańamero zauważa, że jest to w dużym stopniu uwarunkowane kulturowo. - W niektórych krajach roboty są już częścią codziennego życia - powiedziała. - W Japonii nawet starsi ludzie uważają posiadanie robota za coś normalnego. W Japonii roboty wykorzystuje się do celów terapeutycznych w ośrodkach opieki dla osób starszych, gdzie pensjonariusze zachowują się wobec robotów inaczej niż by się zachowywali w stosunku do zwierząt. W Europie chętniej akceptują roboty młodzi ludzie, natomiast starsi są nastawieni bardziej sceptycznie, chociaż dr Cańamero uważa, że to mogłoby się zmienić. - Za to zmienia się obawa, że roboty zastąpią nas - zauważa. - Coraz częściej odbiera się je jako narzędzia, które mogą pracować z nami i dla nas. Poznanie tych różnic kulturowych w akceptowaniu robotów jest ważną częścią projektu i w tym celu partnerzy projektu FEELIX GROWING będą ściśle współpracować z naukowcami z Massachusetts Institute of Technology w USA i z Communications Research Laboratory w Japonii. Partnerzy projektu mają nadzieję, że kiedy realizacja projektu będzie dobiegała końca w maju 2010 r., będą mieć gotowe dwa prototypowe roboty, posiadające cechy umożliwiające im pracę w domu i w opiece zdrowotnej.