Narzędzia umożliwiające pozbawienie wirusa HIV oporności na leki
Wirus HIV ewoluuje szybciej, niż powstają nowe leki antyretrowirusowe, a wiele aspektów zagadnienia lekooporności wciąż pozostaje niewyjaśnionych. Potrzebne są narzędzia do monitorowania w czasie rzeczywistym, umożliwiające przewidywanie nowych mechanizmów oporności i określanie, jak zmienia się wirus w odpowiedzi na zmiany molekularne i społeczne. W ramach finansowanego przez UE projektu CHAIN (Collaborative HIV and anti-HIV drug resistance network) z problemem oporności wirusa HIV na leki zmierzono się na poziomie transkontynentalnym. Udało się to osiągnąć dzięki współpracy z instytucjami z Afryki i Europy Wschodniej, szkoleniom oraz opartej na dowodach polityce i działaniach w zakresie zdrowia publicznego. Partnerzy projektu badali oporność na integrazę i inhibitory odwróconej transkryptazy (RT) oraz opracowali modele mutacji w RT HIV-1 i HIV-2. Naukowcy zrzeszeni w projekcie opracowali pierwszy w historii internetowy algorytm oporności HIV-2. Ramy rutynowego nadzoru nad HIV opracowano, aby dostarczyć łatwe do użycia narzędzia, które monitorują transmisję HIV przy użyciu sekwencji genowych. System ten umożliwia anonimowe i etyczne wskazanie pacjentów związanych z daną epidemią. Większość prac w ramach projektu skupiała się na ulepszonych i standaryzowanych metodach stosowanych w testach diagnostycznych oraz przetwarzaniu danych i ich analizą. Należały do nich standaryzowane techniki laboratoryjne oraz metoda szybkiej oceny oporności u pacjentów HIV+. Co więcej, badacze stworzyli ramy metodologiczne dla łączenia dużych zestawów danych o oporności HIV z danymi demograficznymi i socjalnymi. W ramach projektu CHAIN opracowano modele wpływu lekooporności przekazanej (ang. transmitted drug resistance, TDR) oraz oporności na leki przeciwko HIV. W projekcie przeprowadzono również wielkoskalowy monitoring TDR w Europe Wschodniej. Dzięki projektowi przeprowadzono także prawie 40 warsztatów i kilka kursów dla badaczy, lekarzy klinicystów i ustawodawców w całej Afryce i Europie Wschodniej. Prace w ramach projektu CHAIN zaowocowały stworzeniem narzędzi i pozyskaniem danych, które wesprą badaczy i klinicystów w walce z opornością wirusa HIV na leki.
Słowa kluczowe
HIV, oporność na leki, antyretrowirusowy, monitorowanie w czasie rzeczywistym, zdrowie publiczne