Postępy w dziedzinie doświadczalnej fizyki jądrowej
Dzięki finansowanemu ze środków UE projektowi CLUNA ("Clustering phenomena in nuclear physics: Strengthening of the Zagreb-Catania-Birmingham partnership") umacniany jest potencjał badawczy i współpraca między tymi czterema grupami w zakresie fizyki jądrowej. Dofinansowanie projektu CLUNA wykorzystano na rozbudowę infrastruktury badawczej do pomiarów niskoenergetycznych w RBI. Rozbudowa obejmowała zakup nowego układu detektorów krzemowych do wykrywania cząstek naładowanych. Ponadto, partnerzy projektu zaprojektowali i zbudowali nowoczesny niskoszumowy, wysokoenergetyczny system elektryczny i system strumieniowania gazu do helu i gazu wodorowego. Ukończono i przekazano do eksploatacji system pozyskiwania danych, który umożliwia jednoczesną detekcję neutronów i cząstek naładowanych. W skrócie, powstał w pełni sprawny system detekcji RBI wyposażony w duży układ detektorów krzemowych, detektorów neutronowych, sprzężonej elektroniki czołowej oraz system pozyskiwania danych. Ta unikatowa, przenośna i kompaktowa doświadczalna stacja RBI na Bałkanach Zachodnich powinna wspomóc badania w dziedzinie energii jądrowej, prac reakcyjnych i astrofizyki jądrowej. Supernowoczesne badania w zakresie fizyki jądrowej w wielostopniowym akceleratorze cząstek RBI wymagają rutynowej produkcji wiązek jonowych, takich jak 3He, 4He, 9Be, 10, 11B i 18O. W tym celu sporządzono nowe procedury i zakupiono materiały (np. wodę i gaz izotopowo wzbogacone o 18O) niezbędne do ich produkcji. Poza udoskonaleniami technologicznymi, znaczną część funduszy i wiele uwagi skierowano na zwiększenie potencjału badawczego ośrodka poprzez szkolenie personelu. W rezultacie, do pracy przy akceleratorach zatrudniono trójkę utalentowanych studentów, którzy dzięki dofinansowaniu ze środków lokalnych prowadzą przewód doktorski. Szkolenia obejmowały szereg warsztatów, szkołę letnią, konferencje międzynarodowe i wymiany między instytutami partnerskimi i innymi czołowymi uczelniami. Celem tych działań było zyskanie wiedzy teoretycznej i praktycznej w dziedzinie fizyki jądrowej. Projekt CLUNA pozwolił pogłębić specjalistyczną wiedzę naukowców i umocnił współpracę badawczą między instytutami RBI, UoZ, INFN-LNS oraz UoB, udostępniając dodatkowe środki i rozpowszechniając wiedzę w zakresie grupowych badań jądrowych. Co więcej, unowocześnienie infrastruktury i zwiększenie potencjału zaowocowały podjęciem nowej współpracy na szczeblu krajowym i europejskim, a także przyjęciem dwóch nowych wniosków. Wyniki projektu przyczynią do zwiększania zainteresowania fizyką jądrową i przyciągną do instytucji uczestniczących nowe talenty. Kilka sektorów przemysłowych skorzysta z wyższej jakości usług analitycznych, takich jak datowanie radiowęglowe do analizy materiałów, tworzenie zaawansowanych materiałów i bezpieczeństwo krajowe.
