Nowe spojrzenie na osuwiska, powodzie i erozję
Osuwiska, powodzie i erozje, które są często wywoływane przez trzęsienia ziemi, mogą mieć poważny wpływ na rzeki, niszczyć okoliczną infrastrukturę drogową i destabilizować pobliskie społeczności. Świadomość ta skłoniła naukowców do poszukiwania sposobów prognozowania konieczności budowy zlewisk w następstwie dużych trzęsień ziemi, które mogłyby wywołać rozległe osuwiska w narażonych na nie regionach świata. Celem finansowanego przez UE projektu ROSNZ było opracowanie nowej metody eksplorowania takiego zjawiska. Zespół projektu, na przykładzie Alp Południowych w Nowej Zelandii, zbadał złożoną dwuwymiarową dynamikę i zebrał nowe dane o wpływie osuwisk na ewolucję rzek. Zespół zajął się opracowaniem zaawansowanych modeli liczbowych ewolucji krajobrazu górzystego, uwzględniając nowy algorytm obrywu podłoża skalnego. Aby osiągnąć wyznaczone cele, zespół zbadał wpływ osuwisk i powodzi na morfologię kanałową, wykorzystując powtórne badania naziemne z użyciem optycznej technologii teledetekcji LIDAR gwałtownego wcinania się rzek. Przeanalizowano siedem obszarów dotkniętych obrywem podłoża skalnego w dwóch rzekach, porównując dane sprzed ponownej powodzi i po nie po upływie 10 lat w jednej z rzek, chcąc ujawnić istotne dane dotyczące osuwisk. Kolejnym osiągnięciem było udokumentowanie wpływu silnych burz na przełomy rzek, które powodowały potężne osuwiska. Zespół projektu wykazał współzależność między osuwaniem się dużych głazów, osuwaniem się klifu, erozją i osuwiskami, które mogą powodować odchylenia w nurcie rzeki. Ważnym osiągnięciem było opracowanie dwóch rozwiązań programowych typu open-source do zaawansowanego przetwarzania zestawów danych LIDAR, które pozwolą dokonać dużych postępów w dziedzinie geomorfologii i nauk geologicznych. W ramach projektu uzyskano wartościowe dane w sprawie dominacyjnej roli powodzi stochastycznych i progów w przyrodzie, badając także złożony wpływ stochastycznych osuwisk i powodzi na dynamikę krajobrazu. Wyniki i narzędzia praktyczne uzyskane w ramach projektu mogą być stosowane przez geologów do monitorowania i oceny zagrożeń geologicznych w oparciu o dane naziemne z użyciem technologii LIDAR i symulacje ewolucji krajobrazu. Postępy w tym obszarze pozwolą zrozumieć zagrożenia osadowe w Alpach Południowych w Nowej Zelandii i mogą przyczynić się do opracowania strategii w zakresie badania podobnych kwestii na całym świecie.
