Wpływ mózgu na mowę
Dzieci w wieku szkolnym nadal rozwijają swoje kompetencje językowe, a jednocześnie mają miejsce ogromne zmiany zarówno w istocie białej, jak i szarej ich mózgów. Przed rozpoczęciem projektu DNLP ("The development of neural systems for language") wiedza na temat deficytów neurologicznych leżących u podstaw zaburzeń była ograniczona mimo badań nad klinicznymi zaburzeniami w zakresie gramatyki kombinatorycznej i morfologii. Naukowcy uczestniczący w projekcie DNLP postanowili uzupełnić tę lukę i przeprowadzili wielopoziomowe badania. Korzystali z czynnościowego obrazowania rezonansu magnetycznego (fMRI), obrazowania tensora dyfuzji (DTI), obrazowania MRI architektury tkankowej na poziomie mikroskopowym i zestawu testów kognitywnych. Grupa badana objęła młode osoby dorosłe i dzieci w wieku szkolnym. Motywacją do badań była nie tylko chęć rozwoju nauki, lecz również względy kliniczne, jako że kombinatoryczne kompetencje językowe stanowią podstawę ludzkich zdolności do komunikacji. Polegają one na zdolności do łączenia części mowy w złożone frazy i zdania. Naukowcy biorący udział w projekcie opracowali metodę czynnościowej lokalizacji regionów mózgu, które uczestniczą w rozumieniu mowy i werbalnej pamięci roboczej. W rezultacie stwierdzono, że szum z korelacją sygnału stanowi lepszą podstawę do przetwarzania mowy niż mowa wsteczna. Korzystając z zestawu testów kognitywnych badano biegłość semantyczną i fonologiczną, werbalną pamięć roboczą, świadomość zjawisk fonologicznych, nazewnictwo, tworzenie końcówek fleksyjnych i słowotwórczych oraz przetwarzanie danych dotyczących gramatyki. Testy prowadzono również u dorosłych z jąkaniem rozwojowym, dysleksją, mających ograniczony kontakt ze słowem pisanym i należących do grupy kontrolnej osób prawidłowo rozwiniętych pod względem mowy. Na koniec projektu zebrano podobne dane na temat pacjentów ze stwardnieniem rozsianym i po przebytym udarze mózgu. Wobec protestu etyków przeciwko wykonywaniu skanów u zdrowych dzieci nie zebrano analogicznych danych obrazowych. W ramach projektu DNLP skoncentrowano się więc na dalszym badaniu dorosłych z dysleksją, jąkaniem i częściowym analfabetyzmem. Równolegle ukazały się dwie specjalistyczne publikacje przedstawiające wyniki badań rozwojowych nad czytaniem i mową, prowadzonych na Uniwersytecie Stanfordzkim w USA. Plany kontynuowania badań oznaczają, że projekty dotyczące jąkania i zdolności czytania będą trwały nadal. Wyniki dwuletniego projektu będą stanowić rzetelne podstawy do badań interdyscyplinarnych, obejmujących neurobiologię i językoznawstwo w Izraelu.
