PDF Basket
Obróbka przyrostowa polega na wykorzystaniu zaawansowanego oprogramowania i sterowanych komputerowo urządzeń do warstwowego osadzania materiału w celu uzyskania precyzyjnych kształtów. Technologia ta jest znana już od kilkudziesięciu lat, a obecnie coraz powszechniej stosuje się ją jako opłacalną metodę wytwarzania różnego rodzaju produktów z tworzyw sztucznych, metalu i ceramiki na potrzeby przemysłu.
Wśród potencjalnych odbiorców są przede wszystkim podmioty z sektorów lotniczego, motoryzacyjnego i opieki zdrowotnej. Produkowane w ten sposób części znajdują zastosowanie między innymi w samochodach wyścigowych Formuły 1, stosowanych komercyjnie silnikach odrzutowych, a nawet w spersonalizowanych implantach chirurgicznych. Istotną zaletą tej technologii jest możliwość wytwarzania lekkich, bardziej złożonych konstrukcji, których produkcja przy pomocy tradycyjnych form wytwórstwa byłaby bardzo kosztowna.
„Światowy rynek wytwarzania przyrostowego w 2019 roku osiągnął wartość około 7,46 miliarda euro”, mówi koordynator projektu INEX-ADAM Damir Godec, adiunkt na Wydziale Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa Uniwersytetu w Zagrzebiu (UNIZAG FSB) w Chorwacji. „Co więcej, szacuje się, że do 2027 roku ta wartość wzrośnie do prawie 22 miliardów euro”.
Taki wzrost będzie jednak wymagał stworzenia odpowiednich warunków i zachęt do szerszego wykorzystania tych technologii w przemyśle, co pociąga za sobą konieczność upowszechnienia najlepszych praktyk i wiedzy specjalistycznej. Inną ważną kwestią jest zapewnienie, by wszystkie regiony Europy skorzystały na równi z owoców obecnej rewolucji przemysłowej. W tym celu niezbędne będzie utworzenie regionalnych centrów wiedzy specjalistycznej, które współpracując ze sobą w ramach klastrów, będą przyciągać zainteresowanych producentów.
Dzielenie się najnowszą wiedzą
Aby sprostać wyzwaniom związanym z rozwojem rynku technologii przyrostowych, w 2018 roku rozpoczęto realizację finansowanego z unijnych środków projektu INEX-ADAM. „Prace w ramach projektu skupiają się na rozszerzeniu skali badań i transferu wiedzy w dziedzinie zaawansowanych zastosowań obróbki przyrostowej”, wyjaśnia Godec. „Kolejnym celem projektu jest wzmocnienie potencjału naukowego i technologicznego naszego Centrum Technologii Przyrostowych (CATeh), będącego integralną częścią UNIZAG FSB”.
Zespół projektu postanowił osiągnąć swoje cele, stwarzając możliwości współpracy między centrum CATeh i innymi kluczowymi ośrodkami badawczymi w całej Europie, mianowicie z Uniwersytetem w Leoben (Austria), Instytutem Obróbki Metali, Drewna, Mebli oraz Opakowań AIDIMME (Hiszpania), Uniwersytetem w Lund (Szwecja) oraz Brunel University London (Zjednoczone Królestwo). Wszystkie te ośrodki ściśle ze sobą współpracują, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie wytwarzania przyrostowego i narzędzi do obróbki przyrostowej, a także modelowania medycznego i modelowania materiałów.
Owocem tak ścisłej współpracy było opracowanie nowego programu nauczania oraz planu szkoleniowego dla badaczy z UNIZAG FSB. Dzięki projektowi zorganizowano intensywne szkolenia stacjonarne obejmujące trzy docelowe obszary, a także cykl warsztatów i szkoły letnie.
Czerpanie z doświadczenia
Zakończenie projektu zaplanowano na sierpień 2021 roku. Mimo trudnej sytuacji spowodowanej pandemią COVID-19 dotychczas udało się zrealizować kilka kluczowych zadań. Zespół projektu opracował między innymi podręcznik dotyczący zaawansowanej obróbki przyrostowej („Advanced Additive Manufacturing Handbook”), który można wykorzystać jako materiał dydaktyczny dla studentów i doktorantów UNIZAG FSB. Dzięki temu wiedza uzyskana w ramach projektu będzie dostępna dla kolejnego pokolenia specjalistów.
Innym ważnym osiągnięciem projektu jest stworzenie platformy ADAM w dziedzinie zaawansowanej obróbki przyrostowej (ang. Advanced Additive Manufacturing Platform). Została ona zaprojektowana z myślą o wspieraniu ściślejszej i skuteczniejszej współpracy między członkami konsorcjum i partnerami przemysłowymi, nawet po zakończeniu projektu.
„Platforma ADAM będzie pełnić rolę centralnego punktu wymiany informacji, pomysłów i danych kontaktowych, przyczyniając się do zwiększenia skali oddziaływania projektu na przemysł”, dodaje Godec. „Jak dotąd wirtualne platformy oferowały głównie dostęp do aktualnych informacji i ogólnych wytycznych. Niewiele było natomiast narzędzi, które zapewniałyby wsparcie techniczne w zakresie zaawansowanych zastosowań technologii przyrostowych lub oferowały uporządkowane materiały edukacyjne”.
Pod tym względem platforma ADAM będzie się wyróżniać, gdyż pozwoli na tworzenie centrów doskonałości oraz możliwości dla nowych zastosowań i produktów w wielu różnych obszarach przemysłu.
„Tworzenie sieci kontaktów w dziedzinie zaawansowanej obróbki przyrostowej będzie kluczem do sukcesu strategii biznesowych w przyszłości”, podsumowuje Godec. „Już teraz dostępnych jest wiele różnych rodzajów procesów i technologii obróbki przyrostowej. Dlatego tak ogromne znaczenie ma współpraca między instytutami badawczymi, centrami technologicznymi, małymi i średnimi przedsiębiorstwami oraz producentami maszyn do obróbki przyrostowej”.