Kluczowa rola organizacji społeczeństwa obywatelskiego w badaniach UE
Zaangażowanie CSO w badania naukowe może poszerzać zakres źródeł wiedzy i zwiększać wiarygodność wyników badań. Pomimo dużego zainteresowania uczestnictwem CSO w innowacjach technicznych istnieje bardzo mało badań dotyczących faktycznego udziału tych grup przedstawicielskich w badaniach naukowych. Za cel finansowanego ze środków CONSIDER (Civil society organisations in designing research governance) przyjęto uzupełnienie tej brakującej wiedzy poprzez dostarczenie solidnych danych empirycznych na temat roli CSO w badaniach naukowych. Partnerzy konsorcjum przeprowadzili przegląd piśmiennictwa dotyczącego udziału CSO w badaniach, przegląd wszystkich projektów siódmego programu ramowego (7PR) oraz 32 szczegółowe analizy projektów badawczych angażujących CSO, obejmujące ponad 100 wywiadów. Zainicjowano też szereg działań popularyzatorskich dla CSO i innych zainteresowanych, w tym warsztaty, zajęcia dotyczące społeczności i działania zmierzające do stworzenia sieci współpracowników. Wyniki wszystkich prac posłużyły za dane wejściowe dla modelu zaangażowania CSO w badania, umożliwiając opracowanie zestawu wytycznych. Główne wyniki wskazują, że współpraca z co najmniej jedną organizacją CSO miała miejsce w przypadku mniej więcej jednej czwartej projektów 7PR z 2012 r. Pomimo niewątpliwych korzyści udział CSO w pracach badawczych nie jest środkiem uniwersalnym — w niektórych kontekstach przynosi wymierne korzyści i efekty, a w innych nie. Nie wszystkie projekty badawcze skorzystają na zaangażowaniu CSO, a niekiedy może ono wręcz pogarszać wyniki. Owocna współpraca wymaga jednoznacznego porozumienia wszystkich partnerów projektu oraz konkretnie zidentyfikowanej potrzeby. Uczestnicy projektu opracowali praktyczne zalecenia mające wspomagać badaczy, przedstawicieli organizacji społecznych, ustawodawców i podmioty finansujące w lepszym rozumieniu, planowaniu i realizowaniu polityki i praktycznych aspektów angażowania CSO. Prace projektu CSO przyczyniły się do wypełnienia luki między badaniami naukowymi a społeczeństwem obywatelskim poprzez stworzenie podstaw dla szerszego angażowania obywateli. Zwiększanie działań partycypacyjnych wskazano jako fundamentalny aspekt strategii odpowiedzialnych badań i innowacji obejmującej całokształt badań europejskich finansowanych w ramach programu Horyzont 2020. Dostępny jest animowany materiał wideo wprowadzający do tematyki udziału CSO w badaniach.
Słowa kluczowe
Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, badania i innowacje, polityka badań, zarządzanie badaniami, zaangażowanie publiczne
