Biomarkery genetyczne grypy
Pandemie grypy, takie jak ta wywołana przez szczep H1N1 w 2009 roku, stanowią ogólnoświatowe zagrożenie dla zdrowia ludzi. Wprawdzie szczepienia pozostają główną strategią profilaktyki przeciwwirusowej, jednak nadal istnieje zapotrzebowanie na dokładniejszą wiedzę o mechanizmach wywoływania odpowiedzi immunologicznej. W tym kontekście prowadzono w ramach finansowanego przez UE projektu FERFLU EXPRESS badania nad zakażeniem grypą, śledząc odpowiedź immunologiczną na poziomie molekularnym. Modelem do badań była fretka. Naukowcy prowadzili analizę porównawczą profili ekspresji genowej u zwierząt zakażonych i szczepionych. Celem było zidentyfikowanie kluczowych biomarkerów genetycznych, korelujących z ochronnym działaniem szczepionki. Sekwencjonowanie de-novo transkryptomu zakażonych grypą fretek pozwoliło ujawnić ponad 1000 genów uczestniczących we wrodzonej i nabytej odpowiedzi immunologicznej na zakażenie wirusem grypy. Naukowcy analizowali też różnice w ekspresji genów wywołane zakażeniem blisko spokrewnionymi szczepami grypy. Wprawdzie większość różnic w ekspresji genów była zgodna ze swoistym dla szczepu wzorcem, jednak zidentyfikowano szereg wspólnych genów. Ponadto opracowano złożone algorytmy statystyczne do identyfikowania genów, które mogą znaleźć zastosowanie w identyfikacji szczepu grypy i prognozowaniu ryzyka zajęcia płuc. Odkrycie obiecujących biomarkerów genetycznych może doprowadzić do stworzenia nowych narzędzi diagnostycznych do wykrywania szczególnie patogennych szczepów grypy. Podsumowując, wdrożenie wyników projektu FERFLU EXPRESS pozwoli ograniczyć przenoszenie zjadliwych szczepów grypy i poprawić wyniki kliniczne, dzięki wczesnemu włączeniu odpowiedniego leczenia. Zważywszy, że straty społeczno-ekonomiczne związane z pandemiami grypy są ogromne, wyniki projektu mogą znacząco odciążyć systemy służby zdrowia we wszystkich krajach europejskich.
Słowa kluczowe
Biomarker genetyczny, grypa, wirus, fretka, odpowiedź immunologiczna, szczepionka, transkryptom, algorytm
