Szybka diagnoza zapalenia opon mózgowych
Według Światowej Organizacji Zdrowia bakteryjne zapalenie opon mózgowych to jedna z dziesięciu najsilniej zakaźnych chorób. Jest wywoływana głównie przez Neisseria meningitides i Streptococcus pneumonia, i ma poważne, a nawet śmiertelne skutki. Finansowany przez UE projekt RAPTADIAG (Rapid aptamer based diagnostics for bacterial meningitis) umożliwił opracowanie przenośnego urządzenia z chipem diagnostycznym. Urządzenie to będzie odpowiednie do użytku szpitalnego, lecz również zastosowań zdalnych, gdy środki są ograniczone. W projekcie RAPTADIAG zbudowano czujnik działający w oparciu o aptamery do immunologicznego rozpoznawania patogenów bakteryjnych. Aptamery to krótkie cząsteczki DNA lub RNA, które wiążą cząsteczki docelowe, umożliwiając ich rozpoznanie molekularne. Są one odpowiednie do zastosowań w medycynie. Cechują się dużą swoistością i powinowactwem do cząsteczek docelowych oraz w wielu kwestiach mają przewagę nad przeciwciałami. Ponadto partnerzy projektu opracowali bioczujniki mikroakustyczno-rezonansowe (MRS) i bioczujniki ciekłokrystaliczne (LCS) do diagnozowania zapalenia opon mózgowych. Wszystkie trzy typy czujników są wzajemnie kompatybilne. MRS zawiera aptamery o wysokiej gęstości, dzięki czemu próg detekcji tego urządzenia to zaledwie jeden mikroorganizm. LCS umożliwia oznaczenie ilościowe i wizualizację do przeprowadzenia łatwej detekcji, również aparatem fotograficznym w telefonie komórkowym. LCS jest nie tylko niedrogi, lecz również niezwykle czuły. Biosensory EVA zostały wprowadzone na rynek i umożliwiają osiąganie wyników porównywalnych do testów ELISA, lecz w znacznie krótszym czasie i przy znacznie mniejszej objętości próbki płynu mózgowo-rdzeniowego. Wszyscy partnerzy nadal pracują ze sobą i chętnie nawiążą nowe kontakty badawcze. Zastosowania tej technologii można poszerzyć o nowe narzędzia do użytku w punktach opieki, aby zwalczać drobnoustroje stanowiące zagrożenie dla środowiska i zdrowia publicznego.
Słowa kluczowe
Diagnoza, zapalenie opon mózgowych, czujnik, urządzenie przenośne, RAPTADIAG