Nowe wiedza o immunologii nowotworów
W normalnej sytuacji układ odpornościowy rozpoznaje i eliminuje patogeny dzięki aktywacji limfocytów T przez komórki dendrytyczne. Nie jest tak jednak w przypadku nowotworzenia, co sugeruje inhibicję limfocytów T przez mikrośrodowisko guza. Aby przezwyciężyć słabą immunogenność nowotworów, stworzono strategie terapeutyczne korzystające z komórek dendrytycznych sprzężonych ex vivo z antygenem guza. Na razie podejście to ma ograniczoną skuteczność kliniczną, istnieje więc pilna potrzeba wyjaśnienia biologii i funkcji komórek dendrytycznych. W tym kontekście uczestnicy finansowanego przez UE projektu (ISMISICOTAM) postanowili zapewnić fundamentalną wiedzę i polepszyć skuteczność szczepienia komórkami dendrytycznymi. Ich długoterminowym celem było znalezienie metod ograniczania wzrostu guzów i przerzutów nowotworowych przy użyciu układu odpornościowego. Naukowcy chcieli zbadać, czy umiejscowienie guza wpływa na jego immunogenność. W tym celu stworzono nowatorskie modele nowotworów, w których guzy zostały wszczepione w obrębie skóry właściwej, zawierającej wiele podgrup komórek dendrytycznych, lub tkanki podskórnej, składającej się głównie z tłuszczu. Doświadczenia ujawniły, że śródskórne guzy są szybko odrzucane, lecz podskórne nie. Badania tego mechanizmu wskazały, że przyczyną jest aktywacja limfocytów T przez komórki dendrytyczne naciekające miejsce, w którym znajdował się guz. Jednakże, w przypadku guzów podskórnych, rekrutacja komórek dendrytycznych była opóźniona i w związku z tym guzy stawały się zbyt duże, żeby mogła im zagrozić odpowiedź immunologiczna. Analiza architektury powstałych guzów podskórnych przy użyciu mikroskopii fluorescencyjnej ujawniła, że komórki dendrytyczne znajdują się w dużych ilościach na obrzeżach guza tworząc gęstą i liniową sieć kolagenową. Tylko kilka komórek przedostało się do wnętrza loży guza poprzez przedłużenia kolagenowe, co sugeruje, że organizacja macierzy pozakomórkowej odgrywa kluczową rolę w mobilizacji komórek dendrytycznych w obrębie guza. To sugeruje, że modulacja sieci kolagenowej może wpłynąć na immunogenność guza. Reasumując, wyniki projektu ISMISICOTAM przybliżają nas do wyjaśnienia immunologii guzów. Pozyskana wiedza może być wykorzystana w immunologii klinicznej do projektowania nowych strategii leczenia nowotworów.
Słowa kluczowe
Układ odpornościowy, immunoterapia, nowotwór, komórki dendrytyczne, limfocyty T
