Nowy system do konserwacji budynków
Europa jest usiana zabytkowymi budynkami, lecz utrzymywanie ich w dobrym stanie wymaga zrozumienia procesów degradacji. Choć niektóre monumenty obudowano systemami ciągłego monitorowania, zastosowane w nich konwencjonalne czujniki mają ograniczone możliwości, a generowane analizy są zbyt uproszczone. Poza tym, większość budowli w ogóle nie jest monitorowana. Istnieje zatem potrzeba stworzenia lepszych systemów monitorowania stanu zabytkowych budynków, co przyjęto za cel finansowanego ze środków UE projektu SMOOHS (Smart monitoring of historic structures). Konsorcjum złożone z 15 członków zaplanowało stworzenie inteligentnego systemu monitorowania, wykorzystującego sieci miniaturowych czujników bezprzewodowych instalowanych na budynkach. Drugim celem było przetwarzanie danych gromadzonych przez system zgodnie z modelami degradacji w celu generowania ostrzeżeń i zaleceń. Członkowie projektu zaproponowali stworzenie do systemu czujników modułowego oprogramowania dostępnego na zasadach open source. Ostatecznym celem było stworzenie bezprzewodowego systemu monitorowania, który po jednorazowej instalacji zapewniałby wysoką jakość monitorowania i analiz niższym kosztem od metod konwencjonalnych. Projekt SMOOHS był realizowany przez trzy lata, do listopada 2011 r. W ramach projektu stworzono program pomiarów obejmujący liczne testy laboratoryjne i terenowe w połączeniu z analizami laboratoryjnymi na próbkach i konkretnych budynkach. Opracowana w ten sposób metodologia diagnostyczna znacznie przewyższała dotychczasowe metody i umożliwiała wiarygodną ocenę stanu budowli. Wykonano próby nieniszczące i mikropróby niszczące na różnorodnych materiałach budowlanych w celu określenia wpływu zanieczyszczeń środowiska i innych czynników. Stosowane metody poddano ocenie pod kątem wiarygodności i możliwości zastosowania do budowli historycznych. Przeprowadzone próby pozwoliły lepiej poznać procesy niszczenia. Wyniki umożliwiły symulowanie reakcji złożonych struktur wielomateriałowych. W symulacjach uwzględniano nie tylko same materiały, ale również kształty struktur. Dzięki symulacjom można zarówno przewidywać wystąpienie pierwszych oznak niszczenia, jak i prognozować długoterminowy przebieg trwających procesów. Członkowie konsorcjum stworzyli też system ekspertowy oparty na wiedzy oraz prototypowe oprogramowanie. Stworzona przez projekt SMOOHS sieć czujników bezprzewodowych wraz z systemami analitycznymi umożliwia monitorowanie kondycji strukturalnej zabytkowych budynków. Generowane przez system ostrzeżenia i prognozy dotyczące degradacji mogą wspomagać konserwację starych budynków.
Słowa kluczowe
Degradacja, zabytkowe budynki, inteligentne monitorowanie, budowle historyczne, monitorowanie bezprzewodowe
