Podstawa genetyczna starzenia nerek
Przewlekła choroba nerek jest często leczona poprzez dializę, a w poważnych przypadkach poprzez przeszczep nerek, lecz wyniki terapii i jakość życia pacjentów wciąż pozostają niezadowalające. Pilnie potrzeba nowatorskich rozwiązań do przeciwdziałania związanym z wiekiem uszkodzeniom narządów i przewlekłej utracie czynności nerek. Wyniki ostatnich badań sugerują, że regeneracja lub zastąpienie utraconych podocytów nie jest możliwe. Podocyty to wysoce wyspecjalizowane komórki nerek, które tworzą barierę filtracyjną. W starzejących się i przewlekle chorych nerkach ulegają one degeneracji. Uczestnicy inicjatywy RENAL EPIGENETICS (Epigenetic modifications in glomerular nephropathy and renal aging) badają mechanizmy starzenia nerkowego ze szczególnym uwzględnieniem podocytów pomitotycznych. Komórki te są wrażliwe na reaktywne formy tlenu i czynniki wzrostu, które mogą zmieniać ekspresję genetyczną i zachowanie komórek. Badacze mieli również na celu sprawdzenie roli ssaczego celu rapamycyny (kinazy mTOR) i zależnych od autofagii modyfikacji epigenetycznych w starzeniu nerek przy użyciu odpowiednich mysich modeli. Niektórych kluczowych odkryć dokonano podczas pierwszego etapu projektu. Naukowcy odkryli, że w przypadku długo żyjących podocytów kłębuszkowych autofagia odgrywa główną rolę w starzeniu komórkowym. W szczególności odkryto, że regulowana przez mTOR kinaza fosfatydyloinozytolu klasy III (Vps34) jest kluczowa w dojrzewaniu pęcherzyka endocytotycznego i autofagicznego. Początkowo badacze z projektu przeanalizowali mutacje knockout regulatorów epigenetycznych w podocytach starzejących się nerek, aby dowiedzieć się więcej o słabo poznanym szlaku sygnalizacji mTOR. Badania pokazały, że wyciszenie transkrypcyjne supresora Ras-GTP RASAL1 i nieprawidłowy promotor metylacji wysepek CpG prowadzą do przewlekłej choroby nerek. Jak dotąd uczestnicy badania RENAL EPIGENETICS zidentyfikowali czynniki związane ze starzeniem nerkowym i dostarczyli biomarkerów, które są potencjalnymi celami terapeutycznymi lub pozwolą monitorować postępy choroby. Inne potencjalne zastosowania wyników bieżących badań obejmują przewidywanie zagrożenia i zapobieganie nefropatii cukrzycowej.
Słowa kluczowe
Starzenie nerek, choroba nerek, epigenetyczny, podocyty, nefropatia, starzenie nerkowe