Najnowocześniejsze technologie i metody badań akustyki prehistorycznych miejsc sztuki
Sztuka skalna to stworzone przez człowieka znaki na naturalnych kamiennych powierzchniach. Coraz częściej uważa się, że poprzez badania właściwości sonicznych zabytków archeologicznych możemy dowiedzieć się więcej na temat dawnych cywilizacji. Jednakże badania dotyczące archeoakustyki sztuki skalnej to wciąż początkująca dziedzina w Europie. Badania dotyczące różnych elementów, takich jak akustyka, przestrzeń dźwiękowa, muzykologia i archeologia mogą przyczynić się do lepszego poznania tej wyjątkowej, interdyscyplinarnej dziedziny. W ramach finansowanego przez UE projektu SONART (Sounds of rock art. Archaeoacoustics and post-palaeolithic schematic art in the Western Mediterranean) zbadano akustykę krajobrazów i miejsc schematycznej sztuki skalnej na zachodnim brzegu Morza Śródziemnego. Partnerzy projektu dokonali pomiarów akustycznych w 10 obszarach występowania sztuki skalnej w Hiszpanii, Francji i Włoszech. Ich celem było zbadanie doświadczeń sensorycznych poszukiwanych przez prehistorycznych twórców sztuki skalnej w okresie neolitu i wczesnej epoki brązu. Naukowcy opracowali technikę pomiaru akustyki miejsc za pomocą przenośnych, niedrogich urządzeń spełniających standardowe wymagania dotyczące pomiarów dźwięku. Stworzony sprzęt umożliwia użytkownikom szybki pomiar kilku parametrów akustycznych, takich jak kierunek nadejścia i słyszalność odbić fal dźwiękowych, pogłos, rezonans akustyczny, szerokość pozornych źródeł dźwięku, otoczenie akustyczne, utrata transmisji i tłumienie, w oddalonych obszarach. Ta nowa metoda pozwala dowiedzieć się, czy akustyka miejsc, w szczególności echo i pogłos, miała znaczenie przy wyborze miejsc tworzenia sztuki skalnej. Zespół uczestniczący w projekcie SONART zbadał również, jakie rodzaje źródeł dźwięku zapewniają lepsze efekty akustyczne w przestrzeni sztuki skalnej oraz czy konkretne motywy w sztuce skalnej są związane z właściwościami akustycznymi. Porównano wyniki dotyczące poszczególnych obszarów w celu wyodrębnienia wspólnych cech i konwencji kulturowych dotyczących doświadczeń sensorycznych wśród twórców sztuki skalnej. W ramach projektu SONART przeprowadzono obiektywne, precyzyjne i dokładne pomiary akustyki przestrzeni sztuki skalnej. Uzyskano wiele dowodów na wykorzystanie dźwięku i muzyki w sztuce skalnej, co pozwoliło na poszerzenie wiedzy na temat doświadczeń sensorycznych prehistorycznych społeczności.
Słowa kluczowe
Akustyka, prehistoria, sztuka skalna, archeoakustyka, SONART, postpaleolityczna sztuka schematyczna
