Dyskurs o wczesnym handlu współczesnym W badaniu przeanalizowano obszerne repozytorium dokumentów poświęconych ekspansji komercyjnej i kolonialnej we wczesnej współczesności. Rozpatrzone interakcje pomiędzy handlowcami różnych wyznań sugerują, że istniał wówczas bardziej różnorodny, elastyczny i pragmatyczny świat komercji. Społeczeństwo © Maria Tugova, Shutterstock Richard Hakluyt był angielskim pisarzem, znanym z popularyzacji idei kolonizacji poprzez swoje prace. W finansowanym ze środków unijnych projekcie RHAK (Networks of trade and religion in Richard Hakluyt's ‘Principal Navigations’) zbadano, jak w jego działach kształtuje się zależność pomiędzy handlem a religią. Idea polegała na przyjęciu bardziej przemyślanego rozumienia tożsamości religijnej w poszukiwaniu głębszego sensu dzieł Hakluyta i źródeł, na których się opierał. Obierając podejście interdyscyplinarne, rozważono aspekty handlu, religii, kultury i literatury z okresu wczesnej współczesności. Warsztat metodologiczny obejmował analizę tekstu wraz z prozopografią i teorią sieci społecznych. Dotychczas, akademicy poświęcali niewspółmiernie dużo uwagi materiałowi Hakluyta, traktującemu o Amerykach, chociaż stanowi on zaledwie jedną trzecią jego „Principal Navigations” („Nawigacje Zasadnicze”). Większość tekstu dotyczy przedsięwzięć handlowych. Dlatego badanie miało pokazać wizję Hakluyta, uwzględniając misje handlowe w Rosji, Persji i Lewancie. Podjęto nie tylko zagadnienie, w jaki sposób protestanci handlowali z muzułmanami i ortodoksyjnymi chrześcijanami, lecz również - jak angielscy katolicy żyli i pracowali obok angielskich protestantów. Konieczna okazała się rekonstrukcja kultury handlowej i sieci społecznych, tworzonych przez partnerów tej dalekosiężnej wymiany handlowej. Prace obejmowały także przestudiowanie archiwów w następujących instytucjach i organizacjach: London Metropolitan Archives, London Guildhall Library, British Library, UK National Archives, Clothworkers’ Company i Goldsmiths’ Hall. Zespół zapoznał się z szerokim przekrojem dokumentów, takich jak książki portowe, dzienniki kupieckie i przewozowe, testamenty, materiały rządowe, korespondencja handlowa, księgi parafialne i bogate londyńskie rejestry urzędu stanu. Stworzono bazę danych, w której zawarto informacje prozograficzne zgromadzone w toku trwania projektu. Wyniki analizy sugerują, że dzieła „Nawigacje Zasadnicze” nie powinno się szufladkować jako reprezentujące wyłącznie nurt protestantyzmu. Sieci kupieckie w XVI wieku miały charakter mieszany pod względem wyznaniowym i wykazywały wiele podobieństw. Zaplanowano publikację książkową uzyskanych wyników. Wyniki upowszechniono również podczas odczytów na konferencjach i seminariach na uniwersytetach w Cambridge, Bangor, Plymouth, Limerick, National University of Ireland, Galway oraz w Institute of Historical Research. Ustalone informacje posłużą opinii publicznej oraz wspólnocie akademickiej na całym świecie. Poszerzą one również bazę wiedzy europejskiej. Słowa kluczowe Handel, ekspansja kolonialna, Hakluyt, projekt RHAK, religia, prozopografia, teoria sieci społecznych
